با اینکه حرف از سرمربی خارجی بود، اما سعید معروف بمب خبری والیبال شده است. محمدرضا داورزنی، رئیس فدراسیون در روزهای شلوغ مذاکره و رایزنی‌اش با گزینه‌های خارجی، به سعید معروف رسید. او با چراغ سبز کاپیتان سابق، دلش برای مثلث ایرانی، خارجی قرص‌تر شده است. داورزنی البته هنوز جانلورنزو بلنجینی، ویتال هاینن، روبرتو پیاتزا و ولادیمیر آلکنو را هم در لیستش دارد تا بلکه به قول خودش بهترین انتخاب را برای برگرداندن والیبال به روزهای اوجش داشته باشد.

 شما در کمیته فنی اسم سعید معروف را در لیست گزینه‌ها مطرح کردید که مثل بمب در رسانه‌ها ترکید.
مگر سعید بمب نیست؟

چطور به سعید معروف رسیدید؟
برای انتخاب مربی خارجی ملاک‌هایی را باید در نظر گرفت؛ دانش، تجربه حضور در میادین بزرگ، برنامه و استراتژی فاکتورهایی است که مربیان بزرگ باید داشته باشند و تنها اسم بلند یک کشور برای انتخاب مربی کافی نیست. اصلاً این‌طور نیست که از فلان مربی ایتالیایی به خاطر رزومه‌اش استفاده کنیم یا فلان مربی به صرف تجربه یا ایتالیایی بودن قابل استناد نیست. وقتی با مربیان صحبت می‌کنیم، می‌خواهیم بدانیم کدام مربی، با چه ویژگی‌هایی شایسته تیم ملی است؛ مربیانی که در کارنامه‌شان سابقه قهرمانی المپیک، جهانی و لیگ جهانی دارند. نه اینکه مربی لهستانی است یا مربی باشگاهی و تیم ملی یا بازنشسته شده. ما درباره تیمی صحبت نمی‌کنیم که مربیان درجه ۲-۳ که کمک مربی بوده‌اند یا در تیم‌های خوب اروپایی عملکرد نسبتاً مناسبی داشتند، به کارش بیایند، بلکه درباره تیم ایران صحبت می‌کنیم که جزو ۱۰ تیم برتر دنیا بوده با ظرفیت و پتانسیل بالا. نه اینکه از غیرممکن، ممکن بسازیم و از تیم درجه ۵ دنیا، تیم درجه یک. طبیعی است که نام مربی نمی‌تواند ملاک موفقیت باشد، بلکه باید بقیه عوامل مرتبط با قهرمانی هم باشد. تیم ما هم برای موفقیت تنها مربی دهان پرکن نمی‌خواهد، بلکه مربی‌اش باید نوع تفکر، انگیزه، قدرت نفوذ، شخصیت کاریزماتیک و قدرت رهبری را کنار شناخت از بازیکنان و رقبای تیم داشته باشد. کسی که نظم، انضباط و دیسیپلین را به تیم بدهد. ما هم وقتی می‌دانیم تیم مشکلات فنی، فرهنگی و رفتاری دارد، باید مشکلاتش حل شود، آن هم توسط کسی که با استفاده از همه ظرفیت‌ها، با قدرت نفوذ، بازیکنان را کنترل کند و به تیم دیسیپلین بدهد. وقتی همه این فاکتورها را کنار هم می‌گذاری، به اسم مربیانی می‌رسی که تجربه کوچ تیم‌های دیگر در دنیا را داشته‌اند. اما به بعضی افراد استثنایی هم می‌رسی که همه شاخصه‌ها را دارند به جز تجربه مربیگری تیم. این افراد استثنایی در همه جای دنیا هم هستند. مربیان بزرگی در فوتبال و والیبال که با فاصله کمی از دوره بازیکنی، مربی شده‌اند. آنها به‌دلیل شرایط‌شان و حضور مؤثر و نقش رهبری در تیم و نفوذپذیری روی بازیکنان، در کارشان موفق هستند. البته این مسأله را نباید به همه تعمیم داد. اما یک بازیکن اثرگذار خوب می‌تواند نقش مربی را ایفا کند.

 این مسأله درباره سعید معروف صدق می‌کند؟
شک نکنید سعید معروف همه این شرایط را دارد. نمی‌شود چون سعید ایرانی است روی او حساب نکرد. ما با بررسی ویژگی‌های سعید، فکر کردیم می‌تواند مربیگری کند. از طرف دیگر اکثریت جامعه والیبال و مردم سعید را به‌عنوان بازیکن اثرگذار قبول دارند و حتی این مدت هم جایش را در تیم خالی می‌دیدند. همه کارشناسان به نقش رهبری سعید در تیم اذعان دارند. البته بعضی‌ها هم معتقدند اثرگذاری‌اش تنها در زمین بوده است و بعضی‌ها هم می‌گویند سعید با تجربه ۲۰ ساله‌اش در تیم ملی، نقش کلیدی و رهبری در زمین را بهتر از بقیه بازیکنان ایفا کرده است. از طرفی شخصیت کاریزماتیک هم دارد و مورد احترام بازیکنان و جامعه والیبال است و شناخته شده در دنیا؛ پس می‌توانیم از سعید به‌عنوان یک گزینه اسم ببریم. با مربیانی که صحبت کردم، با حرف‌هایی که سعید زد، می‌توانیم روی او حساب کنیم.

  شما با سعید معروف صحبت کردید؟
من در صحبت با سعید، گفتم خانواده والیبال دوست دارند به‌عنوان بازیکن اثرگذار به تیم کمک کنی. سعید حرفش این بود که من به سن ۴۰ سالگی می‌رسم و حالا باید جوان‌ترها بازی کنند و تجربه‌اندوزی. دوست دارم جور دیگری به تیم کمک کنم. من حالا درباره مربیگری مطالعه می‌کنم و ذهنم را به این طرف برده‌ام. ما وقتی ارزیابی کردیم و بازخورد گرفتیم، متوجه شدیم سعید می‌تواند گزینه‌ای در لیست مربیان باشد.

 یعنی انتخاب سعید قطعی است؟
برمی‌گردد به اینکه مربیان گزینه، برنامه مؤثر دارند و باید از آنها برنامه ۵ ساله بگیریم، چراکه شرایط طوری نیست که مربی بیاوریم و بعد از یک سال با او خداحافظی کنیم. جلسات کمیته فنی معمولاً ۶-۵ ساعت طول می‌کشد، انتخاب یک نفر به معنای بی‌کفایتی بقیه نیست، چرا که حتی کشورهای صاحب سبک هم شاید از مربی خارجی استفاده کنند. باید بدانیم مربی و کادر با چه ترکیب و چه فلسفه‌ای کار می‌کنند.

 با وجود سعید، حضور سرمربی خارجی در تیم ملی کنسل است؟
حضور مربی خارجی کنسل است. البته ما از ۴-۳ گزینه خارجی برنامه می‌گیریم و باید ببینیم از چه زمانی می‌توانند کارشان را شروع کنند. اکثر مربیان مد نظر ما با قرارداد باشگاهی، امکان حضور کوتاه‌مدت در ایران را دارند. در واقع آنها به خاطر قراردادشان زودتر از سال جدید نمی‌توانند به ایران بیایند و نهایت اردیبهشت ماه می‌آیند. در حالی که ما نمی‌خواهیم وقت را از دست بدهیم.

از طرف دیگر شاید یک مربی خارجی ایده خوبی بدهد اما عدم تسلط به زبان انگلیسی مشکل جدی او است. در حالی که تجربه ثابت کرده، مربیانی که با مترجم کار کرده‌اند اثرگذاری کمتری دارند و در مسابقه قدرت و سرعت انتقال مسائل و نکته‌ها به بازیکنان پایین می‌آید. هرچند بازیکنان ما حالا فهم نسبتاً خوبی از زبان انگلیسی دارند، اما کار با یک مربی آرژانتینی، برزیلی و ایتالیایی که انگلیسی بلد نیست، سخت می‌شود و باید به این قضیه توجه کرد. نکته مهم دیگر اینکه ما نمی‌خواهیم، سرمربی هر آنچه می‌خواهد را به فدراسیون دیکته کند، در حالی که باید شرایط و انتظارات ما را برآورده کند.

 درواقع شما می‌خواهید با این کار مربی والیبال سطح بالا تربیت کنید؟
دقیقاً. ما می‌گوییم سرمربی بیاید با ما کار کند، یک یا دو نفر هم با خودش بیاورد، نه اینکه هر ۵ نفر روی نیمکت خارجی باشند و فرصتی به ایرانی‌ها داده نشود، در حالی که حضور ایرانی‌ها روی نیمکت کنار مربی خارجی بهترین فرصت برای دانش‌افزایی مربیان ایرانی است. اما بعضی از مربیان می‌خواستند از دستیار تا تمرین دهنده و فیزیوتراپ را با خودشان بیاورند، با این کار همه جوره فرصت را از ایرانی‌ها گرفته‌ایم، در حالی که ما می‌خواهیم به مربیان ایرانی فرصت بدهیم و نیاز داریم برای پیشرفت کنار سرمربیان بزرگ دنیا کار کنند تا سطح والیبال ایران را بالا ببرند. اینکه کدام مربی شانس سرمربیگری تیم ملی والیبال را دارد به برنامه‌ها و اهدافش برمی‌گردد.

 با انتخاب مثلث سعید معروف و حضور آلکنو و توتولو، شایعه‌ای که آلکنو پیشنهاد داده بود «سعید معروف سرمربی شود، من مشاور و توتولو دستیار» تحقق پیدا می‌کند.
هر چیز ممکن است. اما اینکه با کدام سرمربی به جمع‌بندی برسیم، به برنامه مربی و کادرش بستگی دارد. سرمربی ایرانی باشد با کادر خارجی، ترکیب خوبی می‌شود و این مسأله در آینده مشخص می‌شود. کمیته فنی با بررسی برنامه‌ها، سرمربی تیم ملی را انتخاب می‌کند. حتی اگر سعید معروف سرمربی شود، حضور آلکنو و توتولو در کادر به سرمربی برمی‌گردد و اینکه سرمربی خودش قبلاً با کادرش به توافق رسیده باشد.

شما حالا با گزینه‌های خارجی چنین چیزی را مطرح کرده‌اید؟
برای انتخاب کادر خارجی تعامل دو طرف مهم است. سرمربی خودش دستیارانش را انتخاب می‌کند. باید او تعامل داشته باشد، چه ترکیب کادر ایرانی باشد و چه خارجی. دو طرف باید همدیگر را بپذیرند. وقتی سرمربی پیشنهاد داد با هم صحبت می‌کنند. تنها امیدوارم کادر فنی جدید، تیم ملی را به روزهای خوبش برگرداند و شرایطی فراهم کند تا دوباره مردم از بازی زیبای تیم لذت ببرند.

 سرمربی تیم ملی والیبال چه زمانی مشخص می‌شود؟
ان‌شاءالله یکی، دو هفته آینده کار تمام می‌شود، نهایت تا یک ماه آینده و بعد سرمربی باید بلافاصله کارش را شروع کند.