بعضی تیمها، از چنین شیوه ای، سود برده اند و برای برخی دیگر، ضرر و سقوط را به همراه داشته است.
آنچه که برای باشگاهها، مهم و حائز اهمیت است، سرمایه گذاری و آینده نگری در مورد بازیکنان زیر بیست و یک سال میباشد. برای واکاوی بیشتر، باید به سراغ آمار و ارقام و اعداد و ماشین حساب برویم تا متوجه شویم میزان استفاده از جوانان(بازیکنان زیر بیست و یک سال)، در اروپا به چه شکلی صورت میگیرد.
لیگ یک فرانسه، سرآمد و پیشتاز همه لیگها در استفاده از بازیکنان زیر بیست و یک سال است. هشت تیم از بیست تیم اول در بهره بردن از بازیکنان جوان، به لیگ یک فرانسه تعلق دارد. باید اذعان کرد که بازیکنان زیر بیست و یک سال لیگ یک در قیاس با مهرههای جوان چهار لیگ دیگر اروپا، بیشتر مورد توجه قرار میگیرند و حتی دو برابر آنها بازی کردهاند.
در فصل جاری، تیم لیون با هدایت لورن بلان، موفق شد ۱۱۱۵۳ دقیقه از بازیکنان زیر بیست و یک سال خود بهره ببرد. در این تیم جز لاکازت سی و دو ساله، اکثر شاگردان بلان، جوان و خوش آتیه هستند؛ هرچند که رتبه خوبی در پایان فصل کسب نکردند، به جایگاه هفتم جدول رضایت دادند و هیچ سهمیه اروپایی برای فصل بعد، در اختیار ندارند.
از تیم به بازیکن پلی میزنیم. مجدداً آمار بیشترین دقایق حضور یک بازیکن زیر بیست و یک سال در پنج لیگ معتبر اروپایی، به بازیکن باشگاه لیون اختصاص پیدا میکند. کاستلو لوکبا، مدافع میانی لیون که تنها بیست سال سن دارد، ۲۹۸۵ دقیقه در زمین حاضر بوده و توانسته این رکورد را از خود برجای بگذارد.
دومین تیم در این زمینه، بارسلونای ژاوی هرناندز است. از سال ۲۰۰۰، هیچ تیمی نبوده که قهرمان یکی از پنج لیگ اروپا شود و بیش از ششصد دقیقه، به بازیکنان زیر بیست و یک سال خود، میدان داده باشد؛ به جز تیم نانت در فصل ۲۰۰۱/۰۲ و بارسلونا فصل ۲۰۲۲/۲۳ که شاگردان ژاوی، به این طلسم دو دهه ای، پایان دادند. آبی اناریها در طی فصل جاری، از نه بازیکن مختلف زیر بیست و یک سال حصول برده اند. چهار بازیکن از آنها، بیش از هزار دقیقه در زمین حاضر بوده؛ گاوی با ۲۵۴۱ دقیقه، بالده با ۲۴۷۶ دقیقه، پدری با ۱۹۸۲ دقیقه و آنسو فاتی با ۱۳۸۱ دقیقه، در ترکیب ژاوی به کار گرفته شده اند. جالب اینجاست که مجموع حضور دقایق گاوی، از پنج بازیکن متفاوت در سایر لیگها، بیشتر از حد نصاب بوده است.
والنسیا، جوان ترین تیمی بود که لالیگای این فصل را با میانگین سنی بیست و چهار سال و ۲۷۵ روز آغاز کرد. در ادامه فصل، خفاشها عملکرد قابل قبولی از خود ارائه نکردند و تا آخرین هفته، جزو کاندیدای سقوط به لالیگا۲ بودند که این اتفاق، رخ نداد و آنها با حفظ فاصله دو امتیازی تا منطقه سقوط، در لیگ ماندگار شدند.
لیگ برتر انگلیس در این فصل، کمتر از چهار لیگ دیگر اروپایی، به بازیکنان زیر بیست و یک سال، بها داد. اگر آرسنال قهرمان لیگ برتر لقب میگرفت، به جوان ترین تیم فاتح تاریخ لیگ جزیره تبدیل میشد. ناگفته نماند که جوان ترین تیمهای این فصل انگلیس، به چمپیونشیپ سقوط کردند. ساوتهمپتون با متوسط سنی ۲۵ سال و ۴۱ روز، لیدز با میانگین ۲۵ سال و ۲۸۵ روز و لستر با ۲۶ سال و ۱۵۵ روز، تجربه تلخی از افتادن به دسته پایین تر به عنوان جوان ترین تیمهای لیگ دارند.
همه تیمها و مربیان هم به جوانگرایی اعتماد و اعتقاد کافی ندارند. برای مثال تیم بوخوم آلمان در بوندسلیگا، به کمک بازیکنان با تجربه و کهنه کار خود، توانست مجوز بقا در لیگ را بگیرد و فصل آتی، مقابل بهترین تیمها صف آرایی کند. متوسط سنی بازیکنان تیم آلمانی، بیست و نه سال و ۳۵۴ روز بود که این اعداد در مقایسه با آژاکسیو در لیگ یک و کادیز در لالیگا، بسیار زیاد است.
از اینتر در سری آ، با صفت پیرترین تیم لیگ یاد میشود. تیم سیمونه اینزاگی که چهارمین ترکیب مسن را بین پنج لیگ معتبر اروپایی دارا میباشد، با شایستگی هرچه تمام تر به فینال لیگ قهرمانان اروپا صعود کرد. همچنین نکته قابل توجه و تأمل در این باب است که ناپولی، قهرمان سری آ، در یازده نفر اصلی خود و البته بر روی نیمکت، حتی از یک بازیکن زیر بیست و یک ساله برخوردار نبوده و ناپلیها، تقریبا با یک ترکیب پا به سن گذاشته، قهرمان سری آ شدند.
اما عنوان بهترین بازیکن و ستاره بازیکنان زیر بیست و یک سال اروپا، از لحاظ آمار فردی به الی واهی تعلق میگیرد. این اعجوبه فرانسوی که در تیم مون پلیه فرانسه توپ میزند، نوزده گل به ثمر رسانده و پنج پاس گل برای هم تیمیهایش ارسال کرده که این آمار در نوع خودش، بی نظیر و خیره کننده است.
او در قامت یک بازیکن بیست ساله نشان داد که توانایی ایجاد چالش با امباپه، لاکازت و جاناتان دیوید را دارد و میتواند رقیب سرسختی برای این چند نفر در کورس آقای گلی باشد.
باید گفت که تیمهای اروپایی، در هر فصل از حیث پرورش بازیکن، دچار تغییر و تحولات فراوانی میشوند و فصل به فصل، در حال پیشرفت هستند. جوانگرایی برای همه تیمها و همه لیگها، به درستی پاسخگو نیست و ممکن است تیم، به جای پیشرفت، راه پسرفت را در پیش بگیرد و کاملا یک نتیجه عکس، اتفاق بیفتد.
جوانگرایی هر چقدر در کوتاه مدت، مثمرثمر واقع نشود، در دراز مدت بالاخره روزی جواب خواهد داد و ثمره این امر، رشد بازیکنان و باشگاهها از جهات فنی و مالی میباشد. همان کاری که بیشتر از ده سال است که در آکادمیهای باشگاه کشورهایی از قبیل ژاپن، اسپانیا و انگلیس، به وسیله طرح EPPP در حال انجام شدن و معرفی استعدادهای ناب و بومیفوتبالی به بالاترین جایگاه ملی و باشگاهی است.
معین احمدوند| باشگاه خبرنگاران آزاد