فدراسیون فوتبال در یک حرکت هدفمند روز گذشته خبری را در اختیار برخی رسانه‌ها گذاشت مبنی‌بر اینکه از ۷ مربی برای هدایت تیم ملی برنامه خواسته‌اند. مربیانی چون حسین فرکی، فرهاد مجیدی، امیر قلعه‌نویی، جواد نکونام، حمید مطهری، مهدی تارتار و ساکت الهامی که جز دو نفرشان بقیه شاغل هستند. شاید خبر در ظاهر عجیب نبود اما وقتی نام اسامی مطرح شد خیلی‌ها انگشت به دهان ماندند! اسامی‌ای که وقتی کارنامه مربیگری آنها را در این چند سال زیرورو می‌کنیم هیچ‌یک از آنها برای تیم ملی مناسب نیستند. البته که همه مربیان داخلی برای ما قابل احترام هستند، اما وقتی بحث نیمکت تیم ملی مطرح است قطعا باید مربیانی برای هدایت این تیم مطرح شوند که از نظر فنی، اخلاقی و اعتبار و وجهه مورد تایید اهالی فوتبال و مهم‌تر از آن جامعه باشند. اگر بخواهیم به‌طور کلی به قضیه نگاه کنیم، کیفیت پایین لیگ‌مان خودش نشان‌دهنده این است که جز یکی دو مربی داخلی بقیه نفرات تیم‌هایشان چیزی برای ارائه ندارند و هرفصل فقط جای مربیان روی نیمکت‌ها عوض می‌شود.
شاید خیلی از کشورهای آسیایی ازجمله ژاپن و کره‌جنوبی در سال‌های اخیر سعی کرده‌اند در تورنمنت‌های بزرگ با مربیان داخلی وارد مسابقات شوند اما مربیانی که چند سال سابقه‌کار در کنار مربیان مطرح دنیا را دارند، درحالی‌که هیچ‌یک از مربیان داخلی ما بحث حضورشان در تیم ملی مطرح شده چنین شرایطی را ندارند. آن هم در شرایطی که ۸۰ درصد لیست تیم ملی را لژیونرها تشکیل می‌دهند و آنچنان‌که باید هم بین آنها اتحاد و یکدلی وجود ندارد و خیلی مهم است که نام سرمربی تیم ملی آنقدر بزرگ باشد که بازیکنی به خودش اجازه ندهد مقابل او ایستاده یا علیه‌اش باند تشکیل دهد. مشابه آنچه در زمان سرمربیگری افشین قطبی یا دراگان اسکوچیچ در تیم ملی رخ داد.
بازی با اعتبار نیمکت تیم ملی
وقتی صعود تیم ملی به جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطعی شد، خیلی‌ها این بحث را مطرح کردند که لازم است یک مربی بزرگ‌تر از دراگان اسکوچیچ روی نیمکت تیم ملی بنشیند و درنهایت هم این خواسته منتقدان اجرا شد و کارلوس کیروش در فاصله دو ماه مانده به مسابقات جام‌جهانی از سوی مهدی تاج به‌عنوان سرمربی تیم ملی انتخاب شد. حالا همین فدراسیون که اسکوچیچ را برای تیم ملی مربی کوچکی می‌دانست به‌دنبال برنامه گرفتن از مربیانی است که با اما و اگر در تیم باشگاهی خود ادامه می‌دهند. وقتی به‌طور مختصر کارنامه مربیان اشاره‌شده را بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم که آنها در شرایط فعلی گزینه مناسبی برای تیم ملی نیستند. حسین فرکی که چند سال می‌شود از فوتبال دور شده و بارها پیشنهادهای رسیده از تیم‌های باشگاهی را به بهانه عدم‌انگیزه کار کردن رد کرده است. جواد نکونام با بیشترین بودجه در لیگ، تیمش را دهم جدول در لیگ برتر تحویل داد و در اقدامی عجیب و غیرحرفه‌ای وقتی تیمش نخستین بازی خود در دور حذفی لیگ قهرمانان را برد از سمتش استعفا داد و پیش از مصاف حساس با الهلال‌عربستان به ایران برگشت تا نماینده ایران بدون سرمربی خود یکی از حساس‌ترین بازی‌های تاریخش را برگزار کند. همین رفتار کافی است تا نکونام از جمع مدعیان نشستن روی نیمکت تیم‌ملی خارج شود و نشان دهد فعلا آمادگی قبول چنین مسئولیتی را ندارد.
فرهاد مجیدی که مدت زیادی نیست مربیگری را شروع کرده و صرفا نمی‌تواند با یک قهرمانی در لیگ گزینه مناسبی برای تیم ملی باشد، او حداقل باید ۵سال دیگر هم در بالاترین سطح کار کند. ساکت الهامی شاید در مسابقات لیگ و حذفی توانسته خودی نشان دهد اما در مورد حواشی او در فوتبال ایران چند جلد کتاب می‌توان نوشت. حمید مطهری اولین سال سرمربیگری‌اش را سپری می‌کند و به‌تازگی نیز از سمت خود در نساجی به‌خاطر چند باخت پیاپی استعفا داد. مهدی تارتار هم آنقدر در ذوب‌آهن بد نتیجه گرفته که مدیران این باشگاه باید به‌دنبال گزینه‌ای برای جانشینی او باشند. حتی امیر قلعه‌نویی که سابقه سرمربیگری تیم ملی را در کارنامه دارد سال‌هاست که دوره‌اش تمام شده و در یک دهه اخیر در هرتیمی رفته با کلی هزینه حتی نتوانسته یک جام بیاورد. قطعا مطرح شدن نام این مربیان بیشتر از آنکه ارزش نیمکت تیم ملی را بالا ببرد پایین آورده است. قطعا این مربیان الان خیلی خوشحالند که نام‌شان از سوی فدراسیون به‌عنوان گزینه‌های تیم ملی مطرح شده است. اگرچه خود فدراسیون رسما از این مربیان نامی نبرده اما می‌توان حدس زد که نام آنها به‌نوعی از سوی فدراسیون در اختیار یکی دو رسانه قرار گرفت.
فدراسیون هدف دیگری رادنبال می‌کند
تقریبا دو هفته پیش بود که در گزارشی اشاره داشتیم به اینکه مهدی تاج به‌هیچ‌عنوان تمایلی برای استخدام سرمربی داخلی ندارد و به‌دنبال این است که یک سرمربی مطرح خارجی را جانشین کارلوس کیروش کند. اما او برای اجرای این تصمیم اول باید بودجه لازم را فراهم کند تا ماجرا ویلموتس مجدد تکرار نشود. در همین راستا تاج در نشست اخیر با اینفانتینو و شیخ سلمان در مالزی خواهان آزاد شدن طلب فدراسیون و باشگاه‌های ایرانی در فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا شد. اینفانتینو و شیخ سلمان قول‌هایی در مورد آزاد کردن بخشی از این طلب‌ها به تاج دادند. حتی خود تاج هم اخیرا خبر داد که پرسپولیس و استقلال می‌توانند به طلب خود از ای‌اف‌سی برسند و فیفا هم دو میلیون دلار از طلب فدراسیون را آزاد خواهد کرد. خبری خوشحال‌کننده برای سرخابی‌ها که بدهی‌های سنگینی دارند. مخصوصا استقلال که اگر در پرداخت طلب استراماچونی تعلل کند با جرایم سنگینی مواجه خواهد شد. بدون‌شک دو میلیون دلار خیلی نمی‌تواند به کمک فدراسیون بیاید و تاج به‌دنبال این بوده و هست تا بودجه لازم برای استخدام سرمربی خارجی مدنظرش را از دولت بگیرد.
تاج از کمک دولت ناامید شد؟
هیات‌رئیسه فدراسیون فوتبال درنظر دارد روز سه‌شنبه جلسه‌ای را تشکیل داده و در مورد انتخاب سرمربی تیم ملی تصمیم‌گیری کند. با توجه به اینکه تیم ملی در فروردین‌ماه سال بعد باید دو بازی دوستانه با روسیه و عراق داشته باشد، فدراسیون در تلاش است تا پایان امسال تکلیف نیمکت تیم ملی را مشخص کند. اما در این میان تاج منتظر کمک دولت است و وقتی در این زمینه ناامید شده است نام گزینه‌هایی را برای تیم ملی مطرح کرده که اقبال عمومی ندارند. شاید اگر صحبت از مربیانی چون یحیی گل‌محمدی، ساپینتو، مورایس، برانکو و خمز برای جانشینی کیروش از سوی فدراسیون مطرح می‌شد بحث فرق می‌کرد، اما وقتی پای گزینه‌های دیگری مطرح می‌شود بدان معناست که تاج به‌دنبال این است با مطرح کردن نام این مربیان به‌نوعی دولت را تحت فشار قرار دهد تا به‌خاطر خواسته اهالی فوتبال هم که شده بودجه لازم را برای انتخاب سرمربی خارجی مطرح در سطح دنیا، فراهم کند. حالا اینکه این ترفند تاج به چه شکل جواب دهد مشخص نیست.
سرمربی موقت برای تیم ملی؟
اگر به‌هردلیل تاج نتواند مربی خارجی مدنظرش را به تیم ملی بیاورد آن وقت شاید مجبور شود هدایت تیم ملی را به‌طور موقت به یکی از همین گزینه‌های مطرح شده بسپارد. البته باید دید در آن صورت مربیان نامبرده حاضر خواهند شد به‌صورت موقت سرمربی تیم ملی شوند. موقت از این جهت که تاج فرصت این را داشته باشد تا بودجه لازم را برای استخدام سرمربی خارجی فراهم کند. اما آنچه مشخص است فدراسیون با این ترفندی که در پیش گرفته، حرمت نیمکت تیم ملی را نگه نداشته است. نیمکتی که جای هرمربی‌ای نیست و ارزش بسیار بالایی دارد. چه‌بسا با انتخاب برخی از گزینه‌های نامبرده برای تیم ملی برخی از بازیکنان این تیم تصمیم به خداحافظی از بازی‌های ملی بگیرند.
تاج به گزینه‌های دیگری هم فکر می‌کند؟
خبر دیگری که از راهروهای فدراسیون شنیده می‌شود این است که شاید تاج برای حفظ شأن نیمکت تیم ملی تصمیم بگیرد درصورت عدم‌بودجه لازم برای استخدام سرمربی خارجی به سراغ گزینه‌های خارجی قابل دسترس‌تری برود. شاید در این شرایط مربیانی چون برانکو، خمز و مورایس که در مدت حضورشان در فوتبال ایران توانسته‌اند خودی نشان دهند و حداقل بیشتر از گزینه‌های مطرح‌شده اقبال عمومی دارند. به‌هرحال باید منتظر ماند و دید که تاج تا چه حد در پیشبرد برنامه‌هایش موفق خواهد بود و آیا او قادر است که بودجه لازم برای به‌خدمت گرفتن یک مربی صاحب سبک و نامدار را فراهم کند یا نه. برنامه‌هایی که نیاز به بودجه نسبتا زیادی دارد و البته این عدد به‌قدری زیاد نیست که از توان فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش خارج باشد.
