ورزشگاه‌ها برای هواداران فوتبال، حکم خانه دوم را دارند و اکثر خاطرات فوتبال دوستان، در همین سکوها، ثبت می‌شود. با وجود چنین دستمایه ای، به سراغ ده ورزشگاه برتر جهان از نگاه مجله فورفورتو می‌رویم و برگی از تاریخ را با یکدیگر ورق می‌زنیم.

در این یادداشت، پنج مورد اول را بررسی می‌کنیم و در قسمت دوم، به پنج ورزشگاه فوق العاده جهان می‌رسیم.

بخش دوم این گزارش را در لینک روبه‌رو بخوانید: معرفی بهترین استادیوم‌های فوتبال جهان

۱۰- سن سیرو؛ یک عمارت باشکوه!
سال تاسیس: ۱۹۲۶
ظرفیت: ۸۰۰۱۸ نفر

ورزشگاه سن سیرو در یکی از محله‌های سرسبز شهر میلان واقع شده؛ جایی که در آن تعداد خانه‌های دوطبقه بیشتر از آپارتمان‌های بلند است و زیبایی شگرفی به چشم می‌خورد. این ورزشگاه یادگار بی نظیر رئیس وقت میلان یعنی پیرو پیرلی بود. ساخت ورزشگاه سن سیرو نزدیک به یک سال طول کشید و این معبد فوتبال در میلان، هدیه ای از پیرلی به باشگاه میلان بود. طراحی سن سیرو به وسیله آلبرتو کوگینی، مهندس خوش فکر و خوش سلیقه ایتالیایی انجام شد و در واقع او مسئولیت معماری ورزشگاه را برعهده داشت. مبنای طراحی سن سیرو در ابتدا، همانند ورزشگاه‌های فوتبال انگلیس بود. ضمن اینکه سن سیرو، چندین مرتبه مورد بازسازی قرار گرفت و از صندلی‌هایش کاسته شد.

با گذشت زمان، سن سیرو به نمادی فراتر از فوتبال تبدیل و بعد از کلیسای دومو در شهر میلان، دومین مکان مهم و البته جذاب برای توریست‌ها، ورزشگاه خانگی آبی و قرمزهای شهر میلان می‌باشد. در روزهایی که هیچ مسابقه ای در سن سیرو برگزار نمی‌شود، این ورزشگاه به معرض دید گردشگران در می‌آید و روزانه بالغ بر پنجاه هزار نفر از این استادیوم، دیدن می‌کنند. سن سیرو تنها معطوف به فوتبال نیست؛ در سال ۱۹۶۰، این ورزشگاه از مسابقه بوکس میان دلیلو لویی و کالو ارتیس، حدود ۱۳۰ میلیون یورو درآمد زایی کرد. همچنین یکی از کنسرت‌های باب مارلی، موزیسین معروف جامائیکایی، در ۲۷ ژوئن ۱۹۸۰ در همین استادیوم برگزار شد. سن سیرو، اسم دیگری به نام «جوزپه مه آتزا» دارد که این نام بیشتر از سوی هواداران نراتزوری به ورزشگاه خطاب می‌شود. جوزپه مه آتزا، اسطوره میلان و بازیکن سابق اینتر و آث میلان بود که به دلیل تعداد بازی بیشتر برای افعی‌ها، اینتری‌ها از او به عنوان یک افسانه یاد می‌کنند.

برخی از کارشناسان هنری در ایتالیا، شکوه سن سیرو را با تابلوی نقاشی مشهور «شام آخر» لئوناردو داوینچی مقایسه می‌کنند.

۹- آیبراکس؛ کهنه اما نوستالژیک!
سال تاسیس: ۱۸۹۹
ظرفیت: ۵۰۸۱۷ نفر

این ورزشگاه که به تیم باشگاهی گلاسکو رنجرز تعلق دارد، یکی از قدیمی‌ترین و مسن ترین ورزشگاه‌های فوتبال جهان است. برای پی بردن به اصالت و قدمت ورزشگاه، کافی است متوجه شوید که پادشاه جورج پنجم بریتانیا و فرانک سیناترا، بازیگر و خواننده معروف آمریکایی،گاهی برای تماشای فوتبال به به گلاسکو و آیبراکس سفر می‌کردند.

ورزشگاه‌های اکثر بریتانیا، به هنگام روزهای خاص مانند دربی‌های بزرگ، حال و هوای بسیار ویژه ای دارند؛ علی الخصوص دیدار بین گلاسکو رنجرز و سلتیک که آیبراکس به جو فوق العاده ای در مهم ترین بازی فوتبال اسکاتلند می‌رسد. رنجرز ۵۲ از ۵۴ عنوان قهرمانی لیگ را در ورزشگاه آیبراکس جشن گرفته است.

جالب اینجاست که این ورزشگاه، دو بار به بدترین شکل ممکن، به خود فاجعه دیده که فاجعه اول در سال ۱۹۰۲ رقم خورد. شبی که دیداری دوستانه میان تیم انگلیس و اسکاتلند در جریان بود، جایگاه غربی ورزشگاه به دلیل فشار بیش از حد جمعیت و البته ضعف سازه چوبی، فرو ریخت. به موجب این حادثه، پانصد نفر مصدوم شدند و حدود بیست و پنج تماشاگر جان خود را از دست دادند. فاجعه دوم به مراتب بدتر از فاجعه ۱۹۰۲ شکل گرفت. دو ژانویه ۱۹۷۱،در پایان بازی رنجرز و سلتیک، ۶۶ هوادار به علت نبود فضای مناسب، ‌خفگی و زیر و دست پا ماندن، طعم تلخ مرگ را در همان ورزشگاه چشیدند. پس از این اتفاقات، آیبراکس به طور جدی، بازسازی و در ادامه، از مصالح محکم تری در مرمت این ورزشگاه استفاده شد.

هیچ وقت سکوهای آیبراکس، اشتیاق طرفداران را برای تماشای دربی «اولد فِرم» را از یاد نمی‌برند! آیبراکس، یادگاری است برای همه نسل‌ها در اسکاتلند...

۸- ومبلی؛ تجلی عصر مدرن!
سال تاسیس: ۲۰۰۷
ظرفیت: ۹۰۰۰۰

نام این ورزشگاه از سه کلمه wem_ber_lee که کلمات شادی بخش در فرهنگ واژگان فوتبال انگلیس محسوب می‌شوند، گرفته شده است. تأسیس ابتدایی ومبلی به سال ۱۹۲۳ برمی‌گردد. با گذشت بیش از نیم قرن، سران اتحادیه فوتبال انگلستان تصمیم گرفتند که این استادیوم قدیمی‌را از نو بنا کنند. به همین دلیل در سال ۲۰۰۳،ومبلی به طور کامل تخریب و در عرض چهار سال، سازه ای عظیم و چشمگیری متولد شد.

نسخه جدید ومبلی، امکانات بسیار گسترده ای دارد و وجود چنین مزایایی برای این ورزشگاه، باعث می‌شود که طرفداران با شور و شوق، به سوی ورزشگاه قدم بردارند.

طراحی نود هزار صندلی اختصاصی برای تماشاگران؛ به طوری که هر فرد در کمال راحتی و با فضا و فاصله مناسب در کنار سکوهای دیگر، فوتبال را تماشا می‌کند. چمن بسیار طبیعی که از ورزشگاه نوکمپ الگوبرداری شده و سیستم آبیاری چمن هم بسیار پیشرفته است. طاق مشهور ومبلی یکی از چشم اندازهای شهر لندن حساب می‌شود. قطر این طاق، ۷/۴ متر است و طول آن به اندازه ۳۱۵ متر. این اعداد، به حدی است که نشان می‌دهد یک قطار، به راحتی می‌تواند روی آن طاق حرکت کند!

در ۲۸ ژوئن۲۰۱۷، نود و هشت هزار نفر برای تماشای کنسرت ادل در ومبلی حضور پیدا کرده بودند که این ارقام، برای ادل  و خوانندگان بریتانیایی، یک رکورد در کتاب گینس محسوب می‌شود. این ورزشگاه هر ساله، میزبان فینال جام حذفی فوتبال انگلیس می‌باشد و تا قبل از نسخه جدید و به روز شده اش، میزبانی المپیک ۱۹۴۸،فینال جام جهانی ۱۹۶۶ و فینال یورو ۹۶ را برعهده داشت. ورزشگاه ومبلی، همانندی شبیه به خود، در انگلیس ندارد و بدون اقرار باید گفت ومبلی، بهترین ورزشگاه فوتبال کشور سه شیرها می‌باشد.

۷- نوکمپ؛ آسمان ستارگان طلایی!
سال تاسیس: ۱۹۵۷
ظرفیت: ۹۹۳۵۴

قصه ساخت ورزشگاه نوکمپ در بارسلون، بسیار جالب و خواندنی است. فکر به وجود آمدن نوکمپ، از دل خرید یک بازیکن استثنایی بیرون آمد. در ژوئن ۱۹۵۰،باشگاه بارسلونا لازلو کوبالا، بازیکنی که بعدها به افتخارات فوق العاده ای در تیم ملی و باشگاهی رسید را به خدمت گرفت. کوبالا جزء تیم طلایی مجارستان ۱۹۵۴ بود و به قدری در بارسلونا، درخشان ظاهر شد که گل‌های فراوان او، هواداران زیادی را به ورزشگاه یا کمپ دی لس کورتس کشاند. کمپ دی لس کورتس بیشتر از ۶۰۰۰۰ نفر، گنجایش نداشت و همین مسئله سبب شده بود که رؤسای بارسلونا، با توجه به سخت گیری حکومت ژنرال فرانکو و طرفداران بی شمار، به فکر ساخت یک ورزشگاه نو با ظرفیت کثیری باشند. نوکمپ در گذر چهار سال، ساخته و به یکی از ممتاز ترین ورزشگاه‌های فوتبال اروپا بدل شد.

همان طور که شعار تیم بارسلونا «فراتر از یک باشگاه» است، پس نوکمپ هم فراتر از یک ورزشگاه معمولی برای طرفداران می‌باشد. نوکمپ، صحنه ای بود برای یکه تازی ستاره‌های شهر بارسلون مانند:یوهان کرویف، روماریو، ریوالدو، پاتریک کلایورت، دیگو مارادونا، گواردیولا، پویول، ژاوی، اینیستا، مسی و دیگر ستارگان آبی و اناری‌ها.

فینال لیگ قهرمانان اروپا فصل ۱۹۹۸/۹۹ یا همان فینال ۹۹ معروف بین منچستر یونایتد و بایرن مونیخ و پرتاب سر خوک، اسکناس و بطری‌های الکلی در ال کلاسیکو به سمت لوئیس فیگو، از رخدادهای تکرار نشدنی دنیای فوتبال هستند که در نوکمپ، به وقوع پیوستند. حال کاتالان‌ها، به مدت دو فصل از نوکمپ دور خواهند بود و عملیات تعمیر و نوسازی آن تا سال ۲۰۲۵،زمان خواهد برد. اضافه شدن مانیتور به پشت تمامی‌صندلی‌ها، ایجاد مسیری ویژه برای رفت و آمد معلولین، ساختن سقف جدید با هدف کاهش سر و صدای تماشاگران محلی خارج از ورزشگاه، افزایش سکوها از ۹۹۰۰۰ به ۱۰۵۰۰۰ صندلی و ده‌ها تجهیزات دیگر که باید تا روز افتتاحیه، منتظر باشیم و ببینیم که نوکمپ جدید لاپورتا، چقدر خارق‌العاده تر از سانتیاگو برنابئوی پرس خواهد بود.

۶- آستکا؛ تداعی پله و مارادونا!
سال تاسیس: ۱۹۶۶
ظرفیت: ۸۷۵۲۳

 «اصلا تجربه خوبی نیست که شما ظهر، زیر آفتاب به شدت داغ و سوزان، در اینجا فوتبال بازی کنید. چمن ورزشگاه که تعریفی ندارد و این زمان برای انجام یک مسابقه، بازیکن فوتبال را نابود می‌کند!» این نقل قول دیگو مارادونا در وصف ورزشگاه آستکا است.

جام‌های جهانی ۱۹۷۰ و ۱۹۸۶ مکزیک، محل ثبت به یادماندنی ترین سکانس‌های تاریخ فوتبال بود؛ از هنرنمایی پله در فینال ۷۰ مقابل ایتالیا تا داستان دست خدا، گل قرن و بالا بردن دومین عنوان قهرمانی آرژانتین در جهان به وسیله دون دیگو!

بسیار جالب است که آستکا بر روی آتشفشان خاموش xitle نهاده شده و این آتشفشان،پیش از ساخته شدن ورزشگاه آستکا، در سال ۱۹۶۲ به پهنای ۶۰۰۰۰ متر مربع به انفجار رسید.

مکزیکی‌ها برای نامگذاری بزرگترین ورزشگاه آمریکای لاتین، از واژه «آزتک‌ها» کمک گرفتند. آزتک‌ها نام تمدنی از مکزیک است که در قرن چهاردهم میلادی توسط سرخ پوستان، به مسند قدرت، تکیه زدند. کار آنها، ادای دینی بود به فرهنگ و میراث فرهنگی کشور خود که در نوع خودش، بسیار شایسته تحسین و تمجید می‌باشد.

آنچه که آستکا را از بقیه ورزشگاه‌های آمریکای جنوبی، متمایز می‌سازد، تصاویر کمیاب، ناب و به یاد ماندنی از دو فوق ستاره فوتبال یعنی پله و مارادونا است. همان‌طور که شکسپیر در شعری از خود، درباره این موضوع، چنین سروده است: «دنیا صحنه نمایشی بیش نیست؛ تمام دنیا صحنه نمایشی است که مردان و زنان، بازیگران آن هستند.»آری؛با قاطعیت باید اذعان کرد که بازیگران دنیای آستکا، تا ابد پله و مارادونا هستند. آستکا، جایی بود که خیلی از افراد، به جذابیت فوتبال ایمان آوردند؛ عاشق فوتبال شدند و در حال حاضر با فوتبال نفس می‌کشند.

معین احمدوند| باشگاه خبرنگاران آزاد