«پیراهنهای کلاسیک فوتبال» نام بزرگ‌ترین کلکسیون از پیراهنهای فوتبال در جهان است. کمیاب‌ترین پیراهن‌هایی که دل‌تان بخواهد داشته باشید را می‌توانید در وب‌سایت www.classicfootballshirts.co.uk که بیش از پانصدهزار مورد در انبارشان واقع در منچستر دارند، پیدا کنید.
«داگ بیرتون» و «متئو دِیل» زمانی که در سال ۲۰۰۶ در دانشگاه منچستر درس می‌خواندند این تجارت را شروع کردند و الان تبدیل به امپراتوری مولتی‌میلیون پوندی شده است.
خاطرات
نشریه «سان» سفری به شمال داشت تا از نزدیک ببیند که این دو رفیق کارآفرین چگونه کار می‌کنند. در نشستی که با داگ داشتند متوجه شدند که باارزش‌ترین پیراهنهای بین‌المللی کدام‌ها هستند، چقدر ارزش دارند و چرا. و همچنین اینکه آنها چطور به شورت ورزشی دیوید بکام دست پیدا کردند!
داگ ۳۶ ساله که از هواداران منچستریونایتد است توضیح می‌دهد: «پیراهنهای فوتبال باعث تداعی خاطرات می‌شوند و جام جهانی همه چیز را به دیوانگی می‌کشاند. شما با دیدن این لباس‌ها تمام خاطرات قدیمی را به یاد می‌آورید. مسابقات را ضبط می‌کنید و دوباره تماشا می‌کنید. پیراهن‌هایی را می‌بینید که بازیکنان پوشیده‌اند و فکر می‌کنید که من بدم نمی‌آید مثل رونالدوی برزیلی باشم و گل‌های زیادی بزنم و پیراهنی که او پوشیده را داشته باشم. در یک روز عادی ما حدوداً ۱۰۰۰ جنس می‌فروشیم. اما در طول جام جهانی میزان فروش‌مان به راحتی به ۲۰۰۰ جنس در روز می‌رسد. ۳۲ تیم در جام جهانی حضور دارند بنابراین پیراهنهای زیادی برای انتخاب داریم. اما حتی تیم‌هایی که در جام جهانی امسال حاضر نباشند مثل هلند و ایتالیا، باز هم دقایق شگفت‌انگیزی در جام جهانی دارند و پیراهن‌های‌شان هنوز هم خوب فروش می‌رود. مثل روبرتو باجو با دم‌اسبی معروفش و از دست دادن پنالتی یا دنیس برگکمپ و گلزنی به آرژانتین، جام جهانی واقعاً همه چیز را در بر می‌گیرد.»
شکاف بازار
۱۵ سال پیش بود که داگ و متئو متوجه شدند که بازاری برای پیراهنهای کلاسیک فوتبال وجود ندارد. این دو شریک پیراهنهای خودشان را جمع کردند، کارت‌های اعتباری را بیرون آوردند و چند لباس مد روز دیگر خریدند. داگ در این باره می‌گوید: «پیراهنهای کلاسیک فوتبال در تابستان ۲۰۰۶ توسط من و متئو دِیل راه‌اندازی شد. ما دانشجوهای دانشگاه منچستر بودیم و دوست نداشتیم شغل واقعی داشته باشیم. متوجه شکافی در بازار برای فروش پیراهنهای اصلی و معتبر فوتبال از گذشته‌ها شدیم. نه تولیدات فیک و تقلبی بلکه پیراهنهای واقعی. من واقعاً دلم می‌خواست پیراهن آلمان در جام جهانی ۹۰ ایتالیا را داشته باشم و با آن در منچستر قدم بزنم و متفاوت باشم. اما متوجه شدم که هیچ جایی در جهان وجود ندارد که بشود چنین پیراهن‌هایی را خرید. ما حدود ۵۰ پیراهن جمع کردیم، چند کارت اعتباری گرفتیم و تعداد زیادی پیراهن فوتبالی خریدیم. سایت پیراهنهای کلاسیک فوتبال از آن زمان خیلی رشد کرد. آنچه که دو دانشجو در خانه دانشجویی در منچستر انجام می‌دادند تبدیل به انباری بزرگ با بیش از ۴۰ کارمند شد.»
این کمپانی با بازیکنان زیادی کار می‌کنند و پیراهنهای پوشیده شده را که توسط حرفه‌ای‌ها یا باشگاه‌های فوتبال اهدا شدند، می‌فروشند؛ مثل پیراهن پوشیده شده گرت ساوت‌گیت. این فروشگاه همچنین خدمات چاپی ارائه می‌دهد که به کمک آن می‌توانید نام بازیکن مورد علاقه خود را روی پیراهنی جدید یا قدیمی چاپ کنید. داگ می‌گوید: «نمی‌توانم تمام اسرار تجارت را برای شما فاش کنم، اما بعضی وقتها تهیه پیراهن‌ها با مشکلات بزرگی همراه است. ۱۵ سال است که این کار را انجام می‌دهیم بنابراین افراد زیادی را می‌شناسیم که بتوانیم توسط آنها پیراهن‌ها را پیدا کنیم. به بخش ترخیص کالا نگاه می‌کنیم، جایی که در آن می‌شود پیراهن‌ها را به قیمت ۹٫۹۹ پوند تهیه کرد، یا آنها را از باشگاه‌ها و تولیدکنندگان سراسر جهان دریافت می‌کنیم. ما همچنین با بازیکنان کار می‌کنیم تا بتوانیم پیراهنهای کمیاب را تهیه کنیم و مردم هم با ما در تماس هستند و پیراهنهای قدیمی خود را به ما پیشنهاد می‌کنند و ما آنها را برای معامله ارزیابی می‌کنیم.»
تجارت پیراهنهای فوتبالی بزرگ شده است و پیراهنهای کلاسیک اغلب با ۵ یا ۶ برابر قیمت اصلی خود به فروش می‌رسند.
کدام لباس دارای بیشترین خواهان است؟
داگ می‌گوید: «نمادین‌ترین و خواستنی‌ترین پیراهن جام جهانی، پیراهنهای آلمان در سال ۱۹۹۰ است. نشان پرچم بر روی سینه برای آن زمان بسیار متفاوت و خاص بود و واقعاً انقلابی در پیراهنهای فوتبالی از آن زمان شکل گرفت. گرافیک‌ها و طرح‌های جسورانه از آن زمان مهم تلقی شدند و باعث شدند اهمیت لباس‌ها بیشتر شود. آلمان آن سال قهرمان جام جهانی هم شد و اگر تیمی قهرمان شود ارزش پیراهن‌هایش هم بالاتر می‌رود.
اگر در مورد کلکسیون‌های فوتبالی جدی هستید باید این مجموعه را و طراحی‌های راه‌راه ستاره‌های آمریکا در سال ۹۴ را داشته باشید. قیمت پیراهن آلمان بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ پوند است و بستگی به شرایط دارد. به نظرم پیراهن آمریکا می‌تواند تا ۲۵۰ پوند به فروش برسد.»
پیراهنهای کمیاب
داگ فاش کرد که به‌دست آوردن برخی از پیراهن‌ها سخت‌تر است. و همیشه داستانی جذاب در پس چرایی این ماجرا وجود دارد. رقیب انگلیس، آرژانتین، که در جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک پیراهن آبی پوشیده بود، به خاطر گل «دست خدا» مشهور است و در شرایط عجیبی بازی می‌کرد. داگ می‌گوید: «یکی از کمیاب‌ترین لباس‌هایی که یافت می‌شود پیراهن آبی آرژانتین در جام جهانی ۱۹۸۶ است. آنها در اصل پیراهن پنبه‌ای پوشیده بودند اما بازیکنان از اینکه هوای مکزیک خیلی گرم است و نمی‌شود چنین لباسی پوشید شکایت داشتند. مسئول تدارکات به مکزیکوسیتی فرستاده شد تا چیز سبک‌تری پیدا کند. آنها تعدادی لباس تیمی از برند «Le Coq Sportif» پیدا کردند. آنها را به اتاق تدارکات آوردند و نشان قدیمی آرژانتین را روی آنها دوختند و تعدادی شماره هم در پشت آنها چاپ کردند. هیچ کپی از آن پیراهن‌ها وجود ندارد. فکر کنم فقط ۱۸ عدد از آن لباس‌ها در جهان وجود دارد. ما خوش‌شانسیم که یکی از آنها را داریم. اما موزه ملی فوتبال در منچستر پیراهن مارادونا را دارد، که در واقع متعلق به استیو هاج است که پیراهنش را با مارادونا عوض کرد. احتمالاً این لباس صدها هزار پوند ارزش دارد.»
داگ پر از داستان‌هایی‌ست که در آن ملی‌پوشان مجبور شدند پیراهن‌هایی را بپوشند که کمیاب هستند و ارزش بالایی دارند. این مرد که تاریخ فوتبال را به طور جدی دنبال می‌کند، افزود: «در سال ۱۹۳۰ در اروگوئه هر بازیکنی که برای بولیوی بازی می‌کرد یک پیراهن با یک نوشته روی آن می‌پوشید به معنی «درود بر اروگوئه» که به منظور تشکر از میزبان درست شده بود. سپس، اتفاقات به‌خصوصی مانند مسابقات سال ۱۹۵۸ افتاد. آرژانتین مقابل آلمان بازی می‌کرد و مجبور بودند پیراهنی را بپوشند که متعلق به تیم مالمو بود، چون نوار جایگزین نداشتند. فرانسه در سال ۱۹۷۸ با پیراهن یک باشگاه آرژانتینی به نام کیمبرلی به رنگ سبز و سفید ظاهر شد زیرا آنها هم ساک وسایل با خود به همراه نداشتند. پیراهنهای بی‌نظیر زیادی در تاریخ فوتبال وجود دارند که برای موزه بسیار مهم هستند، اگر بتوانید آنها را پیدا کنید. اما از نظر پیراهن‌هایی که بتوانید از فروشگاه‌ها خریداری کنید باید به دهه‌های ۸۰ و ۹۰ رجوع کنید چرا که پیراهنهای فوتبالی از سال ۱۹۷۸ به بعد تبدیل به کالای تجاری شدند.»
عشق به فوتبال
سال گذشته قهرمان جام جهانی ۱۹۶۶ انگلیس، سِرجف هرست، پیراهن خود در آن روز معروف را به حراج گذاشت. با قیمت اولیه ۵۰۰ هزار پوند هیچ خواهانی برای این پیراهن پیدا نشد. داگ می‌گوید: «شما می‌توانید یا یک خانه بخرید یا پیراهن جام جهانی ۶۶ انگلیس را. اما من ترجیح می‌دهم پیراهن ۶۶ را داشته باشم و در یک جعبه مقوایی زندگی کنم.»
فوتبال به وضوح عشق اول داگ است. او از جام جهانی مورد علاقه‌اش یاد می‌کند: «من دیوانه جام جهانی ۱۹۹۰ بودم. ۵ ساله بودم و چندان درست یادم نمی‌آید. اما هایلایت‌های بازی‌ها را روی نوار VHS داشتم و من و برادرم بارها و بارها آنها را تماشا می‌کردیم و در نهایت ویدئو را سوزاندیم. لحظاتی مانند بازی انگلیس با کامرون و پنالتی زدن لینِکر، سرخیو گویگوچِئا در بازی مقابل ایتالیا با زنجیری که به لباسش آویزان کرده بود تبدیل به قهرمان شد. فرانک ریکارد روی رودی فولر تف پرتاب کرد، پل گاسکوین اشک می‌ریخت... زمانی بود که فوتبال هنوز تجارت نشده بود.»
پیراهن انگلیسی مورد علاقه داگ شماره ۹۰ آمبرو ایتالیا است که توسط اشخاصی مثل دیوید پلات، لینِکر، تری بوچر و گازا پوشیده شد. با این حال، یک طرح برای او از همه خاص‌تر است: «معمولاً پیراهنی که به عنوان محبوب‌ترین پیراهن انتخاب می‌شود مربوط به سال ۱۹۸۲ است با طرحی در امتداد شانه‌ها که کوین کیگان پوشیده بود. انگلیس در سال ۱۹۶۶ و پیش از آن پیراهن سفید ساده می‌پوشید. اما الهام‌بخش کسانی بودند که کار کمی جسورانه و باحالی انجام دادند.»
میلان و بکام
در سال ۲۰۱۰ پیراهنهای کلاسیک فوتبال آنقدر خوش‌شانس بودند که به کل اتاق کیت میلان دسترسی داشتند. حتی شلوارهایی که غول‌های ایتالیایی برای بازیکنان در روز بازی تدارک می‌دیدند. داگ پس از چرخیدن در یک جعبه ست لباسی با شماره ۳۲ پیدا کرد: «ما با باشگاه‌ها و تولیدکنندگان کار می‌کنیم تا سهم فصل قبل و پیش‌تر را دریافت کنیم. اغلب اقلامی از اتاق وسایل باشگاه به‌دست می‌آوریم و در سال ۲۰۱۰ کل اتاق میلان را در اختیار داشتیم. در آن اتاق هم پیراهن‌ها، هم شلوارها و ژاکت‌ها و حتی زیرشلواری‌ها را به‌دست آوردیم. ما شورت ورزشی دیوید بکام را که وقتی برای آنها بازی می‌کرد می‌پوشید را هم گرفتیم. شورت ورزشی شماره ۳۲.»
لذت‌بخش‌ترین کار
راه رفتن در انبار وسیع پیراهنهای کلاسیک فوتبال خیلی لذت‌بخش است شبیه به بچه‌ای می‌شویم که در سرزمین عجایب راه می‌رود. مثل خوان ماتا که با دیدن این کلکسیون برق از چشمانش پریده بود. داگ می‌گوید: «خوان ماتا به اینجا آمد و دهانش از شگفتی باز مانده بود. او تمام خاطرات دوران کودکی‌اش از اوویدو، والنسیا و تیم ملی اسپانیا را زنده کرد. خوان هم مانند هر طرفدار فوتبالی دیگری به اینجا آمد. من با بازیکنان و مردم زیادی در این مکان به مرور خاطرات پرداختم. انگار با دیدن این چیزها تمام خاطرات قدیمی زنده می‌شوند.»
