خبرورزشی - ۲۳ سال پیش، تصور اینکه نام اوکسانا مسترز ۸ ساله با ۳ فوت قد و ۳۵ پوند وزن و پاهای فلج در لیست بهترین ورزشکاران جهان NBC قرار بگیرد و یا پوسترهایش همه‌جا نصب شوند، دشوار بود. اما اوکسانا که اکنون ۳۱ ساله است یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین ورزشکاران پارالمپیک به شمار می‌رود. ظهور مسترز به عنوان یکی از بزرگترین ستارگان المپیک آمریکا نشان می‌دهد که تاریخچه پشت یک ورزشکار و میزان هیاهویی که در رسانه‌ها ایجاد می‌کند هم به اندازه عملکردش در زمین مسابقه و رقابت‌هایی که در آنها شرکت می‌کند، مهم است و تعداد خیلی محدودی از ورزشکاران در سرتاسر جهان وجود دارند که سرگذشتشان به اندازه اوکسانا مسترز قابل توجه و جذاب باشد.

مسترز که هر دو پایش قطع شده در مسابقات زیادی شرکت کرده است. او در واقع ورزشکاری است که در چند رشته ورزشی فعالیت می‌کند. در مسابقات پارالمپیک لندن در رشته قایقرانی، در سوچی در رشته اسکی صحرانوردی و ریو در رشته دوچرخه سواری شرکت کرد.

دختر معلول در پرورشگاه

اوکسانا مسترز در سال ۱۹۸۹ در اوکراین و با نقص عضو شدید که به احتمال خیلی زیاد به دلیل مسمومیت شیمیایی ناشی از فاجعه هسته‌ای چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ رخ داده متولد شد. او را به محض به دنیا آمدن تحویل پرورشگاه دادند. اوکسانا هفت سال و نیم از زندگی‌اش را در شرایط آشفته پرورشگاهی گذراند که در آن سوءتغذیه و سوءاستفاده‌های عاطفی و جسمی مرسوم بود. بچه‌های کوچکتر در آن یتیم‌خانه توسط یتیم‌های بزرگ‌تر مورد آزار و اذیت قرار می‌گرفتند و بزرگسالان و کارکنان هم از بچه‌ها سوءاستفاده می‌کردند.

شش ساله که بود به او تصویر «گِی مسترز» که زنی مجرد اهل آمریکا بود را نشان دادند و گفتند که قرار است سرپرستی اوکسانا را بر عهده بگیرد. اوکسانا این عکس را پیش خود نگه داشت و منتظر ماند. این موضوع باعث امیدواری او شده بود. اما ممنوعیت فرزندخواندگی در اوکراین باعث شد تا رسیدن به مادر جدیدش به مدت دو سال به تأخیر بیافتد.

اوکسانا با یادآوری آن دوران می‌گوید: «من دردسرساز بودم. خیلی به دردسر می‌افتادم و هیچوقت از آنها درس نمی‌گرفتم. وقتی کتکم میزدند می‌خندیدم. خندیدن تنها چیزی بود که کسی نمی‌توانست از من بگیرد. کم کم همه می‌گفتند مادرت برای بردن تو نخواهد آمد چون تو دختر بدی هستی. دیگر داشت باورم می‌شد.»

مادر جدید

مسترز اصلاً دوست ندارد در مورد سختی‌هایی که کشید صحبت کند اما تصاویر روشنی از شبی که مادرش برای نجات او آمد در ذهن دارد. می‌خواست تمام شب را برای دیدن مادر جدیدش بیدار بماند اما سرایدار او را مجبور کرد به تخت‌خوابش برود. «به خوبی یادم است که راهرو فوق‌العاده تاریک و کم نور بود و بوی کپک می‌داد. در مسیر رفتن به تخت لیز خوردم چون لوله ترکیده بود و آب به بیرون نشت می‌کرد. وقتی تو را روی تخت می‌گذارند باید به پشت بخوابی و روکش‌ها را طوری دورت میپیچند که نتوانی بچرخی.»

چند دقیقه بعد اوکسانا احساس کرد کسی به شانه‌اش آهسته ضربه می‌زند. گی مسترز با مترجم اوکراینی کنار تخت او زانو زده بود. اوکسانا می‌گوید: «گفتم من تو را می‌شناسم، تو مادر منی، من عکست را دارم. مامان لبخند زد و آرام نوازشم می‌کرد و گفت من هم میشناسمت. تو دختر منی.»

اوکسانا ۸ ساله بود که به خانه جدیدش در بوفالو رفت، در حالیکه خیلی لاغر و تکیده و کوچک اندام بود. او خیلی زود وزن گرفت، رشد کرد و با زندگی در آمریکا اخت شد. اما مجبور بود با مداواهای پزشکی دلهره‌آوری روبه‌رو شود.

آسیب‌های جسمی

اوکسانا با ۵ انگشت به هم چسبیده در هر دست به دنیا آمد و انگشت شست نداشت. پای چپش ۶ اینچ کوتاه‌تر از پای راستش بود و استخوان پاهایش قدرت تحمل وزن او را نداشت. وقتی در اوکراین بود جراحی‌های زیاد و حتی بعضاً اشتباهی را تحمل کرد. بعدها دکترها متوجه شدند که او در حال از دست دادن بخشی از معده و همینطور بخش‌هایی از عضلات دستانش و رباط‌هایش است. او بدون مینای دندان متولد شد. وقتی در یتیم‌خانه بود بدون اینکه به او داروی بی‌حسی بدهند دندانش را کشیدند. او در حالی به آمریکا آمد که ۴ دندان آبسه کرده و ترس وحشتناکی از دندان‌پزشکان داشت.

گی مسترز که آسیب‌شناس گفتاری و زبانی در دانشگاه لوئیزویل است می‌گوید: «عشق به تنهایی کافی نیست. شما باید خیلی سخت تلاش کنید تا به آنها کمک کنید که اعتماد کنند و رشد کنند. اما اوکسانا با چنان شجاعتی آمده بود که من فقط باید از سر راه او کنار می‌رفتم.»

زمانی را به یاد می‌آورد که دخترش بچه‌ای را دیده بود که از میله بالایی تاب آویزان شده. اوکسانا هم دلش می‌خواست این کار را انجام دهد اما با انگشتان به هم چسبیده‌اش و نداشتن انگشت شست، گرفتن میله برایش ناممکن بود. «من او را روی زمین گذاشتم و گفتم این یکی از کارهایی‌ست که باید برای انجام دادنش انگشت شست داشته باشی. اوکسانای خیره‌سر پرستارش را مجبور کرد که او را دوباره به همان تاب ببرد. در عرض دو هفته او موفق شد که خودش به تنهایی این کار را انجام بدهد. این دختر بدجوری من را شگفت‌زده کرد. نشان داد که برای گرفتن میله نیازی به انگشت شست نداری. او همیشه کارهای غیرممکن را انجام می‌دهد.»

چالش‌ها ادامه داشتند. جراحی برای جدا کردن انگشتان و ساختن انگشت شست. قطع کردن پای کوتاهترش در سن ۹ سالگی و قطع کردن پای دیگر در سن ۱۴ سالگی، با این نوید که با اندام‌های مصنوعی قادر به حرکت کردن خواهد بود؛ و بعد نقل مکان به لوئیزویل تا به پدربزرگش نزدیک باشد.

ورزش حرفه‌ای و افتخارآفرینی در المپیک

اوکسانا مسترز با خو گرفتن با مدرسه جدید، بدن جدید و پروتزها و همچنین یادآوری خاطرات آزاردهنده یتیم‌خانه دست و پنجه نرم می‌کرد. مادرش او را وادار کرد تا به ورزش روی بیاورد و او را به گروه قایقرانی بچه‌هایی که معلولیت دارند فرستاد. مادرش می‌گوید: «تا وقتی توی آب بود حالش خیلی خوب بود. ورزش زندگی او را نجات داد. تمام خشم‌ها و ترس‌هایش از بین رفت و سخت تمرین می‌کرد.»

اوکسانا در رشته قایقرانی خیلی پیشرفت کرد و در سال ۲۰۱۱ به همراهی با راب جونز پرداخت که او هم هر دو پایش را در انفجار مین از دست داده بود. مسترز و جونز در بازیهای پارالمپیک ۲۰۱۲ لندن موفق به کسب مدال برنز شدند.

اما قایقرانی فقط شروع کار بود. بعد از لندن اوکسانا با ایلین کری که سرمربی آمریکا در پارالمپیک اسکی اسکاندیناوی بود ملاقات کرد. او اوکسانا را تشویق کرد تا در مسابقات زمستانی شرکت کند. آموزش‌هایش را در کلرادو شروع کرد و در آنجا هم عاشق ورزشهای زمستانی شد و هم عاشق آرون پایک که ورزشکاری برجسته ویلچیرنشین بود و او هم به اردوی تمرینی دعوت شده بود.

رابطه آنها کم کم شکل گرفت. هر دو برای آمریکا در پارالمپیک سوچی شرکت کردند و مسترز در رشته اسکی صحرانوردی مدال نقره گرفت و در ریودوژانیرو در دوچرخه‌سواری با دست مدال برنز گرفت. او و پایک هر دو به مسابقات پیونگ چانگ راه یافتند. یک مانع دیگر در مسیر رسیدنش به چهارمین پارالمپیک در پیونگ چانگ سر بر آورد. روی یخ لیز خورد و آرنجش در رفت. این آسیب‌دیدگی واقعاً چالش بدی بود و معلوم نبود که چطور می‌تواند بدون اینکه قدرت کامل روی بازویش داشته باشد مسابقه بدهد. ولی او با نهایت شجاعت تصمیم گرفت در مسابقات شرکت کند.

مسترز در پست اینستاگرامش نوشت: «من به دنبال کسب مدال نیستم. من به دنبال این هستم که رؤیایم را دنبال کنم و نماینده کشورم باشم، نماینده هر دختر جوانی که به اون گفته‌اند برای ورزشکار بودن زیادی کوچک است، نماینده هرکسی که به اون گفته‌اند محال است با وجود مصدومیت در رقابت‌های المپیک و پارالمپیک شرکت کنی.»

مسترز اسپانسرهای زیادی دارد از جمله تویوتا، پی‌اندجی، هارتفورد، ویزا و نایکی. و در تبلیغات زیادی هم ایفای نقش کرده است. شیفرین (اسکی‌باز مدال آور آمریکایی) که با مسترز در فیلمبرداری تبلیغات ویزا در نیوزیلند ملاقات کرده بود می‌گوید: «مسترز بسیار خونگرم و باحال است. وقتی در مورد سرگذشت او شنیدم مبهوت شدم از اینکه او تا چه حد در زندگی جنگیده است و چه سختی‌هایی متحمل شده است. من از او خیلی چیزها یاد گرفتم.»