صدها هزار نفر در این چند روز خودشان را به قطر رساندند و میلیون‌ها میلیون بیننده تلویزیونی در اقصی نقاط دنیا قرار است میخ شوند پای تلویزیون تا بعد از چهار سال و چند ماه شاهد یک دوره دیگر از برگزاری مسابقات جام جهانی باشند. مسابقاتی که برای نخستین‌بار در منطقه خاورمیانه برگزار می‌شود. از همین حالا گمانه‌زنی‌ها برای پیدا کردن مدعیان کسب عنوان قهرمانی، درخشش‌های احتمالی و نتایج دور از انتظار آغاز شده است. همه می‌دانند اینجا جام جهانی است و هر اتفاقی ممکن است در آن رقم بخورد.
فضای جام جهانی همیشه شبیه به فیلم‌هایی است که براساس جهان بینی تصادف ساخته می‌شوند. فیلم‌هایی نظیر «قفل، انبار و دو بشکه باروت» به کارگردانی گای ریچی که سال ۱۹۹۸ ساخته شد یا فیلمی که همین اواخر با نام «قطار سریع‌السیر» به کارگردانی «دیوید لیچ» روی پرده سینماها رفت.
فضای این‌گونه فیلم‌ها بسیار شلوغ و سرشار از تصادم است. جزییات روندهای کلی را می‌سازد و انگیزه و کنش شخصیت‌ها روی برنامه‌های دیگران اثر می‌گذارد. کاراکترها معمولا نقشه‌های بسیار درستی می‌کشند تا به هدف برسند اما اراده و خواست یک نفر دیگر و نقشه‌هایی که او کشیده همه‌چیز را خراب می‌کند. حرف کلی این است که تنها تلاش یک نفر به تنهایی برای رسیدن به هدف کافی نیست و در این دنیای متکثر علاوه بر اراده یک فرد باید مجموعه‌ای از اتفاقات دست به دست هم بدهند تا رخدادی به وقوع بپیوندد. قدیمی‌ها برای ترسیم این وضعیت از دو عبارت «هنر» و «بخت بلند» استفاده می‌کنند. همان‌طور که نیکولو ماکیاولی اندیشمند ایتالیایی که جای خالی کشورش در جام جهانی حسابی حس می‌شود چند صد سال قبل در کتاب «شهریار» گفته بود.
جام جهانی فوتبال بهترین عرصه برای ردیابی تلفیق شانس و اراده است. تورنمنتی با حضور ۳۲ تیم که سرشار از انگیزه‌های مختلف با توانایی‌های متفاوت هستند و همه می‌خواهند موفقیت شخصی خود را به دست آورند. یکی همین که در جام جهانی حاضر است به خود می‌بالد. دیگری با کسب یک تساوی هم راضی است و یکی دیگر می‌خواهد برای اولین‌بار راهی مرحله حذفی جام جهانی شود. تیم‌هایی هم هستند که هر چیزی به جز قهرمانی برای‌شان شکست محسوب می‌شود.
وقتی از تیم‌ها سوال می‌شود آیا آماده هستید یعنی آیا همه آنچه در توان داشته‌اید برای مهیا شدن گذاشته‌اید یا نه. باید قبول کرد که قطر ۲۰۲۲ به دلیل قرار گرفتن در فصل پاییز همه برنامه‌ریزی‌های معمول دنیای فوتبال را به‌هم زده است. ستاره‌ها تا همین یک هفته پیش درگیر بازی‌های لیگ بودند و تنها هفت روز برای ریکاوری و هماهنگی فرصت داشتند. پس شاید امسال شرایط آماده‌سازی یا همان هنر بازی به طور کامل شکل نگرفته باشد. خود این مساله می‌تواند روی سرنوشت کلی مسابقات اثر مستقیم بگذارد.
در این میان گویا بخت بلند هم برای خیلی از تیم‌ها محلی از اعراب نداشته. بسیاری از بزرگان به دلیل همین شرایط فشرده با مصدومیت مواجه شدند و جام جهانی را از دست دادند. برخی تیم‌ها مثل سنگال تک ستاره ارزشمندشان را در خانه جا گذاشتند و به مسابقات آمدند. این یعنی اگر سرمربی سنگال تمام هنر خود را هم به کار گرفته باشد از کمک شانس بی‌بهره مانده. از آن طرف وقتی از تماشاچیان سوال می‌شود آیا آماده‌اید برای جام جهانی؛ ناظر بر این است که مهیای تماشای این حجم از زد و خورد با نتایج غیرقابل پیش‌بینی هستید؟ واکنش‌تان چیست اگر بار دیگر قهرمان دوره قبل در مرحله گروهی حذف شد؟ اگر دیدید برزیل هفت‌تایی شده چی؟ اگر قطر به عنوان میزبان شگفتی‌سازی کرد چه کار می‌کنید؟ وضعیت روحی‌تان حین تماشای تکرار بازی قرن بین امریکا و ایران که باز هم در سخت‌ترین شرایط سیاسی میان دو کشور برگزار می‌شود چگونه است؟
جام جهانی از فردا با بازی قطر و اکوادور آغاز می‌شود و یک ماه چشم‌ها را به خود خیره خواهد کرد. اتفاقات جورواجور مثل سکانس‌های یک فیلم شلوغ رخ می‌دهد تا در پایان جام طلایی بر فراز دستان یک نفر بالا برود. یک ملت شاد شوند و بقیه به همان لذت درگیر بودن در چنین رویدادی بسنده کنند. آیا کسی می‌تواند مشخص کند آن تیم بلند بخت کدام تیم است؟ آیا ماهی و شتر و هشت‌پای پیشگو می‌توانند از آینده‌ای که یک ماه دیگر خواهد بود خبر بدهند؟
تیم ایران هم یکی از سی و دو تیم حاضر در جام جهانی است؛ یکی از شخصیت‌های فیلم قطر ۲۰۲۲. شخصیتی که انگیزه‌ها، توانایی‌ها و ضعف‌های خودش را دارد. تیمی که در مسابقات انتخابی از هنر و بخت بلند برخوردار بود و به راحتی بلیت سفر به قطر را به دست آورد اما در چند وقت گذشته شرایطی را تجربه کرده که شاید در شرایط عادی نباید تجربه می‌کرد. حالا این تیم در مرحله گروهی با سه تیمی بازی خواهد کرد که هر کدام وضعیت خاص خودشان را داشته‌اند. انگلیس با چند مصدوم آمده ولی انگیزه‌ای جز قهرمانی ندارد. امریکا آمده از گروهش بالا برود درست مثل ایران و ولز می‌خواهد بعد از مدت‌ها غیبت در بزرگ‌ترین رویداد ورزشی خودی نشان بدهد.
تمام این انگیزه‌ها قرار است در فاصله ۱۰ روز مقابل هم قرار بگیرند و برآیند آن با معجونی از شانس و توانایی می‌تواند تاریخ‌سازی تیم ملی ایران برای نخستین‌بار باشد یا یک ناکامی دیگر برای تکرار جمله «همین که در جام جهانی حضور پیدا کردیم خودش موفقیت است.»
هر بازی جام جهانی بخشی از پازل نتیجه نهایی را خواهد ساخت و این دور تکراری مدام از کل به جز و از جز به کل خواهد رفت. رفت و برگشتی که یک ماه به طول خواهد انجامید و در این مدت مستطیل‌های سبز سرزمین کویری قطر می‌شود مرکز جهان. این دیگر لیگ قهرمانان اروپا با آن سطح کیفی فوق‌العاده یا جام ملت‌های یک قاره یا مسابقات باشگاهی یک کشور نیست. اینجا جام جهانی است. آن‌قدر بزرگ که برای شروع آن باید اعلام آمادگی کرد. حالا شما به این سوال پاسخ بدهید که «آیا آماده‌اید؟»
