محمدرضا مدنی؛ تیم فوتبال استقلال در پایان دور رفت بیست و یکمین دوره لیگ برتر با کسب ۳۵ امتیاز و صدرنشینی به عنوان قهرمان نیم فصل نتایج قابل توجهی را از خود بر جای گذاشت که البته با تمجید و انتقاد گروهی از پیشکسوتان این باشگاه نیز همراه بود.

جلال چراغپور مدرس و کارشناس فوتبال کشورمان در گفت‌وگو با خبر ورزشی، به تفصیل درباره دلایل موفقیت تیم استقلال تحت هدایت فرهاد مجیدی اظهاراتی را مطرح کرد.

استقلال در فصل جدید GAME می‌کند نه PLAY

درباره نوع بازی فوتبال دو نظریه وجود دارد که یکی از آنها نظریه حرفه‌ای درمورد زیبا بازی کردن است. این نظریه حرفه‌ای می‌گوید؛ امتیاز گرفتن زیباست و وقتی امتیاز می‌گیریم یعنی زیبا بازی می‌کنیم. یک نظریه دیگر هم وجود دارد که می‌گوید؛ وقتی شما در زمین بازیگوشی می‌کنید و امتیاز نمی‌گیرید عده‌ای این سبک فوتبال را می‌پسندند. در واقع این قبیل افراد GAME را متوجه نمی‌شوند و یا شناختی از GAME ندارند. GAME یعنی بازی که شما در آن برنده شوید. این در حالی است که PLAY بازی است که برای بیننده خوشایند باشد ولی ضمانتی در کسب پیروزی در آن وجود ندارد. ممکن است برنده شوید، ممکن است مساوی کنید یا حتی ببازید. بنابراین دو نظریه متفاوت وجود دارد.

سبک استقلال بازی جهت دار یعنی نتیجه بخش است

اگر بخواهیم کمی‌واضح‌تر صحبت کنیم باید بگوییم اگر اهداف درون میدان یعنی هر آنچه هدف درون زمین مسابقه وجود دارد برای هر چه نزدیک تر شدن به دهانه دروازه حریف سازماندهی شده باشد، این بازی در جهت کسب پیروزی خواهد بود. اما اگر اهداف درون زمین در جهت‌های مختلف انجام شود یعنی به راست برویم، به چپ برویم یا به جهات مختلف به چرخیم کمتر به هدف می‌رسیم. در واقع اگر مالکیت توپ جهت دار باشد این بازی هدف دار یا همان GAME است. اما اگر بازی به هر جهت باشد یعنی تیم در اوج حمله است ولی سانترفوروارد توپی را که تعدادی از بازیکنان به زحمت آن را به او رسانده اند را یک‌مرتبه با یک پاس ۲۰ متری رو به عقب برمی‌گرداند، در چنین شرایطی مالکیت وجود دارد و تیم ما PLAY می‌کند نه GAME چون جهت آن اصطلاحاً کلوز دان است یعنی به دهانه دروازه نزدیک نمی‌شویم.

عملکرد استقلال حتی با ۵ مساوی قابل احترام است

استقلال در شروع فصل جدید مقدماتی را پشت سر گذاشت. ابتدا سه برد خوب به دست آورد و سپس درچندهفته نتوانست نتایج لازم را کسب کند و فقط مساوی می‌کرد و بعد دوباره به شرایط برد برگشت و مسابقاتش را با پیروزی پشت سر گذاشت. وقتی شما در ۵ مسابقه برنده نمی‌شوید ولی در همان شرایط هم نمی‌بازید، مشخص می‌شود که تیمتان یکسری مسائل را رعایت می‌کند. درست است که برنده نمی‌شوید یا گل نمی‌زنید ولی در عوض نمی‌بازید یا گل نمی‌خورید. تیمی‌که ۵ هفته زمین را پاک ترک کرده و چنین مقدماتی را برای خودش فراهم کرده قابل احترام است. در واقع استقلال در نیمه دوم جدول دور رفت هم توانست با ۶ برد و یک مساوی بار دیگر توانایی اش در ارائه GAME را نشان بدهد. ۶ برد و یک مساوی یعنی دوباره هفت بازی نباختن. درتعریف فوتبالی، این زیباترین شکل GAME است.

نمی‌توان با بازی دستش ده امتیاز آورد

شاید عده‌ای به تماشای یک مسابقه هندبال بروند و بگویند بازیکنان درون زمین به زیبایی توپ را دستش ده می‌کنند ولی با نتیجه ۲۶بر ۱۶ شکست می‌خورند. این دستش ده در فوتبال همان تیکی‎تاکا و یا فوتبال با مالکیت بالاست. اما اگر مالکیت تیز یا شارپ (SHARP) باشد یعنی جهت دار باشد و نوک پیکان حرکتی این مالکیت رو به دروازه باشد، می‌شود GAME، ولی اگر توپ به همه نقاط زمین بچرخد و اصطلاحاً فوتبال شکل زیبایی پیدا کند اینجا فوتبال دیگر GAME نیست و PLAY است و ضمانتی برای کسب امتیاز در آن وجود ندارد.

یامگا چهره متفاوت دور رفت بود

چون سطح فوتبال بازیکنان داخلی ما خیلی با هم تفاوت ندارد و همه دارای یک سطح سواد فوتبالی هستند و به یک شکل بازی می‌کنند، مربیان شان نیز همگی یک دانش مشخص و یک سطح توانایی فوتبالی دارند و تمرینات تیم‌ها اکثراً به یک شکل برگزار می‌شود فوتبال همه تیم‌ها نیز شبیه به هم می‌شود. تا اینکه یک بازیکن در این میان با سبک فوتبال خودش تغییر را به همه نشان می‌دهد. منظور من کوین یامگا بازیکن فرانسوی استقلال است که فوتبالیستی تاثیرگذار نشان داد. گل اخیر او در بازی مقابل نفت مسجدسلیمان را ببینید. گلی که فرار کرد و در فضا با یک ضربه چیپ توپ را از روی دست دروازه بان حریف به گل تبدیل کرد. ...و یا پاس رو به بیرون که رفت نگاه کرد و آن را ارسال کرد. اینها همه تاثیرات یک فوتبالیست متفاوت را نشان می‌دهد که بازی به جای نتیجه یک بر صفر با گل‌های بیشتر به پایان می‌رسد. شاید این بازی باید با نتیجه ۴ بر صفر یا پنج بر صفر به پایان می‌رسید.

فوتبال SHARP انتقال سریع توپ از دفاع به حمله نیست

اگر فرهاد مجیدی نظم تیمی‌اش در سبک فوتبال شارپ یا همان تیزِ رو به جلو را بیشتر کند و فوتبالش را رونده تر ارائه بدهد، ممکن است نتایج بازی‌هایش در دور برگشت به جای یک بر صفر با گل‌های بیشتری هم به پایان برسد. سبک فوتبال SHARP با آنچه برای همگان جا افتاده متفاوت است. خیلی‌ها این سبک را با انتقال سریع توپ از دفاع و حمله اشتباه می‌کنند. تعریف این نوع فوتبال با سبک فوتبال شارپ متفاوت است. در این سبک فعلی استقلال، شاید توپ با سرعت به جلو منتقل نشود ولی چون شارپ بازی می‌کند، در همان فوتبال کُند، توپ تیز و شارپ به دهانه دروازه حریف می‌رسد. این با تعریف انتقال سریع توپ از دفاع به حمله متفاوت است .این سبک یعنی اینکه توپ را بی جهت به چپ و راست نبریم.

امثال چشمی‌و ترابی توپ ۹۰درصدی را به ۶۰درصدی کاهش می‌دهند

زمانی که مسعود ریگی در خط هافبک استقلال بازی می‌کرد وقتی توپ را می‌گرفت با بردن توپ به چپ یا راست توپ ۹۰ درصدی و مهم را می‌گرفت و آن را کم اهمیت می‌کرد. همین حالا در تیم پرسپولیس، مهدی ترابی توپ های با اهمیت را می‌گیرد و آنها را کم اهمیت می‌کند و بازی را از شارپ بودن می‌اندازد. ولی وحید امیری درست برعکس این کار را انجام می‌دهد. توپ عادی را دریافت می‌کند و آن را تبدیل به توپ با اهمیت کرده و پاس می‌دهد. یعنی مهدی ترابی توپ ۹۰ درصد را دریافت کرده و آن را با یک مکث، تبدیل به توپ به ۶۰ درصدی می‌کند و پاس می‌دهد اما وحید امیری توپ ۵۰ درصدی را می‌گیرد، با دریبل یکی دو نفر، یک پاس نفوذ ۹۵% می‌دهد. وقتی فرهاد مجیدی در ابتدای فصل جاری می‌گوید من داریوش شجاعیان و فرشید اسماعیلی را نمی‌خواهم به خاطر همین نوع دیدگاه کادر فنی است. این، سبک بازیکنانی مانند مهدی ترابی است که دوست دارند PLAY کنند. به همین خاطر مجیدی آنها را از کادر بازیکنانش بیرون گذاشت. در همین نیم‌فصل اول، روزبه چشمی‌هم به دلیل داشتن چنین خصوصیاتی از ترکیب استقلال دور شد.

لیورپول و چلسی هم کم پاسکاری می‌کنند ولی نتیجه می‌گیرند

به اعتقاد من، برد زیباست، پیروزی زیباست اما فوتبالی که پاس زیاد در آن دیده می‌شود برای کسانی زیباست که دوست دارند پاسکاری نگاه کنند. چون به این سبک بازی می‌گویند فوتبال! معمولاً منتقدین درباره این سبک فوتبالی می‌گویند؛ بازیکنان فلان تیم چهارتا پاس به هم نمی‌دهند ولی برنده می‌شوند در صورتی که اصلا چنین چیزی ممکن نیست. پس چطور ممکن است یک تیم برنده شود؟ در این سبک بازی پاس وجود دارد اما پاس‌ها هدفمند و شارپ هستند. برای مثال آیا همان تعداد پاسی که تیم منچستریونایتد در یک بازی ثبت می‌کند توسط شاگردان یورگن کلوپ و یا تیم چلسی هم ثبت می‌شود؟ خیر! ولی نتیجه می‌گیرند چون تماشاگر فوتبال لیورپول و چلسی به استادیوم می‌رود تا GAME را نگاه کند. آنها فوتبال فهم هستند.

پاسکاری زیاد، می‌تواند به دلیل فوتبال بهتر حریف باشد

پاسکاری زیاد یک انتقاد را پشت سر خودش دارد و آن اینکه شاید تیم مقابل شما را وادار کرده که پاس زیاد بدهید! این یک درس تاکتیکی است که در دل این موضوع نهفته. سوال این است که وقتی شما پاسکاری زیاد می‌کنید آیا شما خوب بازی می‌کنید یا تیم مقابل خوب دفاع کرده که شما مجبور شدید زیاد پاسداری کنید؟ پس اگر بخواهیم تعریف آکادمیکی از این موضوع داشته باشیم باید بگوییم تیمی‌که در مقابل یک تیم پاس زیاد رد و بدل می‌کند تیمی‌است که شما را به این کار وادار کرده و بهتر بازی کرده است. این برداشت امثال کارلو آنجلوتی و بزرگان فوتبال است.

لوکا مودریچ یک مثال واضح از فوتبال SHARP است

در رئال مادرید فعلی هم چنین سبکی وجود دارد. آنها پاس زیادی به هم نمی‌دهند ولی پاس مؤثر و شارپ را در دستور کارشان دارند. چرا قیمت مودریچ به این اندازه زیاد است؟ طبق آماری که از مودریچ گرفته شده از یکصد پاسی که می‌دهد ۹ پاس او در عرض است و ۹۱ پاسش یا پاس نفوذ بوده یا مورّبِ تیز یا مستقیم به طرف چارچوب دروازه، برای همین با این سن و سال همچنان فیکس بازی می‌کند و رقیب ندارد.

فرهاد؛ فوتبال زیبا، اول برنده شدن است بعد PLAY کردن

به فرهاد مجیدی می‌گوییم که تیمت خیلی خوب بازی می‌کند. درست است که یکی دو نفر از بازیکنان استقلال در میانه زمین کُند هستند ولی شما از فوتبال خودت خوشحال باش. البته مجیدی باید به نوعی طرفداران تیمش را هم راضی نگه دارد و به آنها بفهماند که شما هم درست می‌گویید اما به زبان فوتبالی، هیچ کدام از آنها راست نمی‌گویند. چون همین که تیمش در هفت بازی آخر، شش برد و یک مساوی آورده و یک نیم‌فصل نباخته قطعاً فوتبال بازی کرده و فوتبال را هم زیبا فهمیده است. حالا اگر مجیدی می‌خواهد یکی دو مهره به تیمش اضافه و یا از تیمش خارج کند این ایرادی ندارد ولی باید بدانند که زیبایی فوتبال، اول برنده شدن است و بعد PLAY یا همان بازی کردن، نه اینکه اول ببازیم و بعد بگوییم زیبا بازی میکنیم. آنهایی هم که از استقلال انتقاد می‌کنند به نظر من چندان خیرخواه این تیم نیستند.