با وجود وعده و وعیدهای بسیار در رابطه با واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به بخش خصوصی، اما همچنان چنین اتفاقی رخ نداده است. با این وجود، به نظر میرسد دولت سیزدهم چراغ سبز برای واگذاری این دو باشگاه را روشن کرده است؛ به طوری که سید ابراهیم رییسی نظر مثبت خود مبنی بر واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به بخش خصوصی را پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، در دیدار با جمعی از ورزشکاران و پیشکسوتان رشتههای ورزشی اعلام کرده بود. حال حمید سجادی، وزیر ورزش و جوانان در جدیدترین اظهارات خود، اعلام کرده که واگذاری این دو باشگاه به بخش خصوصی نهایتا تا ۶۰ روز آینده کلید می خورد.
رییسی، آن زمان تاکید کرده بود که موضوع خصوصیسازی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس را در دولت مردمی با جدیت پیگیری خواهد کرد تا نگرانیهای مدیران و پیشکسوتان و هواداران این دو تیم، برطرف شود.
به تازگی نیز وزیر ورزش و جوانان در رابطه با خصوصیسازی دو باشگاه فوتبال استقلال و پرسپولیس و اینکه وزارت ورزش و جوانان تحت مدیریت یک مجمع در حال مدیریت دو باشگاه فوتبال در سطح لیگ برتر است و این رویه یک تخلف به شمار میرود، عنوان کرده است: مقدمات کار در دوره مدیریت قبلی وزارت ورزش و جوانان طی شده است و در حال حاضر دو باشگاه آماده واگذاری هستند.
او با اشاره به موافقت رییسجمهوری مبنی بر واگذاری دو باشگاه پرسپولیس و استقلال به بخش خصوصی، بیان کرده است: کار سختی در پیش نیست، طی یک تا دو ماه آینده این اتفاق رخ میدهد و به تدریج پیش میرود و بخشی از سهام را میتوان به مردم واگذار کرد. پاس گل را به ما دادهاند و ما فقط باید گل بزنیم.
خصوصیسازی فقط حرف است
اما وعده واگذاری دو باشگاه در آینده نزدیک در حالی مطرح شده که از نگاه کارشناسان این حوزه، واگذاری دو باشگاه کار سهل و آسانی نیست. ابوالفضل روغنیگلپایگانی، رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران در این خصوص در گفتوگو با خبرگزاری خبرآنلاین میگوید: از دو منظر سیاسی و اقتصادی میشود به این موضوع نگاه کرد. همه وزرا بدون استثنا قول دادند که ما این کار را میکنیم، اما هیچ اتفاق مهمی نیفتاد.
وی میافزاید: شما به آرشیو نگاه کنید، زمانی که من عضو هیات مدیره پرسپولیس بودم، وزیر وقت اعلام کرد که ما به زودی این کار را انجام میدهیم. اما من همانجا مصاحبه کردم و گفتم همه اینها فقط حرف است و این اتفاق اصلا نخواهد افتاد. در نهایت به این نتیجه رسیدند که سهام را به بورس ببرند و ۵ درصد را عرضه کنند و بگویند خصوصیسازی کردیم.
عضو سابق هیات مدیره باشگاه پرسپولیس متذکر میشود: ساختار این دو تیم به گونهای نیست که به آسانی و با شرایط سهل بشود آنها را خصوصی کرد؛ با توجه به طرفداران بسیار وسیعی که دارند، با توجه به برندی که در ایران دارند و نگاه سیاسیای که به این دو باشگاه وجود دارد، کار بسیار سختی است. البته شاید راحتترین راه این باشد که بگوییم ۵ درصد بلوکمان را در بورس واگذار کردیم و آن زمان اسمش را خصوصیسازی بگذاریم.
روغنیگلپایگانی عنوان میکند: خصوصیسازی اینگونه نیست. برای خصوصیسازی باید ابتدا سهام به تعدادی از مردم واگذار شود و بعد سهام شناسایی و عرضه شود و در بین مردم کاملا واضح و شفاف باشد که هیچکس بیشتر از ۱۰، ۱۵ درصد سهم نداشته باشد. اما این اتفاق نمیافتد و من بعید میدانم.
وی در ادامه میگوید: هیچکدام از دولتها این کار را انجام ندادند و دولت جدید هم نمیتواند به آسانی این کار را انجام دهد، زیرا مسایل بغرنج و پیچیدهای وجود دارد که لاینحل است. خصوصیسازی این دو باشگاه، شجاعت، تدبیر و کار تخصصی نیاز دارد و در عین حال، نیاز به حمایت همهجانبه مسوولان کشور است.
عضو سابق هیات مدیره باشگاه پرسپولیس میافزاید: بر این اساس، من یک مقدار خصوصیسازی دو باشگاه پرسپولیس و استقلال را نشدنی میدانم که البته حتی اگر ۵ یا ۱۰ درصد سهم هم در بورس برود، من آن را خصوصی نمیدانم. در حال حاضر شما ایرانخودرو را خصوصی میدانید؟ سایپا را خصوصی میدانید؟ کماکان دولت دارد هیات مدیره این شرکتها را تعیین میکند. اکثر شرکتهایی را هم که به اسم سهامعدالت خصوصی کردیم، کماکان دست دولت است.
روغنیگلپایگانی عنوان میکند: حرف ما این است که اگر خصوصیسازی قرار است اتفاق بیفتد، کاملا باید از تصمیمگیری دولتی خارج شود و دولت در هیچ موضوع آن حق دخالت نداشته باشد؛ الا قانونگذاری و نظارت بر قوانین.
صورتهای مالی باشگاهها پیچیده است
وی درباره اینکه یکی از مشکلات خصوصیسازی استقلال و پرسپولیس را صورتهای مالی دو باشگاه میدانند، میگوید: وقتی شرکتی میخواهد وارد بورس شود، باید صورتهای مالی شفاف و درست داشته باشد و حداقل در سه دوره متوالی باید سود داشته باشد. وضعیت صورتهای مالی، بدهی، بستانکاری و مطالبات باید شفاف و روشن باشد.
رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران میافزاید: در حال حاضر مکانیزمی که برای خصوصیسازی به توافق رسیده شده، از طریق عرضه بورس صرفا شناسایی عرضه سهم است؛ به این معنا نیست که به بورس همین الان رفته است، بلکه از طریق مکانیزمهای بورس شناسایی سهم میکنند و در بازار عرضه میکنند. ما اگر بخواهیم شرکتی را داخل بورس ببریم، شرایط و ضوابط خاص خود را دارد.
روغنیگلپایگانی عنوان میکند: از سوی دیگر، صورتهای مالی این دو باشگاه به شدت پیچیدگی دارد. این باشگاهها بدهی به سازمان امور مالیاتی، اشخاص، بازیکنان و سازمانها و نهادها هم دارند. اینها مواردی است که امکان ورود باشگاهها به بورس وجود ندارد؛ به جز اینکه از طریق مکانیزمهای بورس، شناسایی عرضه سهام صورت گیرد.
وی تصریح میکند: در همه جای دنیا وقتی میخواهید شرکتی را واگذار کنید یا تشکیلاتی را بخواهید واگذار کنید، روش دارد؛ با بدهی یا بدون بدهی هر کدام شرایط خاص خود را دارد. از سوی دیگر، اشخاصی که میخواهند شرکتی را بخرند، به صورتهای مالی نگاه میکنند.
عضو سابق هیات مدیره باشگاه پرسپولیس متذکر میشود: اشخاصی هم وجود دارند که همین الان استقلال و پرسپولیس را خرید کنند؛ با پذیرفتن همه دیون و بدهیهایش. این آمادگی وجود دارد، اما دولت این کار را نمیکند، زیرا آمادگی ذهنی، جسمی، فیزیکی، سیاسی و اقتصادی برای واگذاری دو باشگاه در کشور وجود ندارد.
روغنیگلپایگانی تاکید میکند: واگذاری این دو باشگاه بسیار کار پیچیدهای است؛ به نظر من به این آسانیها شدنی نیست. یک عزم عمومی میخواهد که مجلس، قوهقضاییه و دولت باید پشت آن بایستند. در کل بازی و شوخی با این دو تیم که این همه طرفدار دارند، اصلا امکانپذیر نیست.
وی درباره بدهیهای دو باشگاه، میگوید: در رابطه با استقلال اطلاعی ندارم، اما میدانم که پرسپولیس بدهی سنگین مالیاتی دارد.
خرید باشگاهها برای بخش خصوصی توجیه اقتصادی دارد؟
رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به این پرسش که برای بخش خصوصی توجیه دارد که این دو شرکت را خرید کنند؟ عنوان میکند: بله، در حال حاضر همه باشگاهها در دنیا به صورت خصوصی اداره میشوند. حتما توجیه اقتصادی دارد، اما همین نیاز به زیرساخت دارد.
روغنیگلپایگانی خاطرنشان میکند: یکی از مسایل بسیار مهم، حق پخش است. این یک موضوع بسیار مهم است و اگر صداوسیما اعلام کند که حق پخش این دو باشگاه را میدهم، دیگر شاید این دو تیم نیاز به بودجه دولتی نداشته باشند. مبالغ بسیار سنگینی برایشان ایجاد خواهد شد.