«قوانین این بازی بسیار ساده است، چیزی شبیه به راگبی» نشریه‌ای «اسکاتس‌من» پیش از برگزاری نخستین بازی فوتبال ملی درباره توضیح داد و نوشت: «یکی از تفاوت‌های اصلی این بازی با راگبی شامل منع استفاده از دست‌ها می‌شود، به جز این دروازه‌بان از دروازه تیم محافظت خواهد کرد. دریبل‌زدن هم از نکات مهارتی و دلپذیر این بازی است. وقتی که ضربه از خط رد شود، یک گل محسوب می‌شود. اجازه حمل توپ یا پرتاب آب را ندارید. نگه داشتن توپ یا شارژ کردن بازیکن حریف از پشت سر، از جمله موارد ممنوع این بازی است. برخی تفاوت‌ها بین دو سبک بازی وجود دارد و فوتبال برای کسانی که از راگبی وحشت دارند، به راحتی پذیرفته می‌شود.» این مواردی بود که بزرگ‌ترین روزنامه اسکاتلند در دهه ۱۸۷۰ درباره وضعیت فوتبال منتشر کرد که چندین بار نشر داده شد، چرا که احساس کردند نیاز است درباره قوانین فوتبال در حالی که اولین بازی تمام ملی قرار بود برگزار شود، در یکی از گزارش‌های‌شان بنویسند. وقتی چندی پیش تیم ملی انگلیس برای هزارمین بازی تاریخ خودش آماده می‌شد، قوانین بسیار اندکی از آن روز در ماه نوامبر سال ۱۸۷۲ وقتی که تیم ملی‌شان در زمین کریکت «وِست اسکاتلند» در گلاسکو بازی می‌کرد، بدون تغییر باقی مانده بود.
تشکیل تیم ملی اسکاتلند
در آن زمان حتی اتحادیه فوتبال اسکاتلند وجود نداشت و ۴ ماه بعد تأسیس شد. نشریه «اسکاتس‌من» درباره تشکیل تیم ملی اسکاتلند نوشته بود: «کار انتخاب تیم اسکاتلندی آسان است، چرا که تنها ۱۰ باشگاه در اسکاتلند فوتبال بازی می‌کنند.» تنها یک نکته قابل توجه بود، تیم «کوئینز پارک» بیشترین بازیکن تیم را آماده کرد، همراه با ۲ بازیکنی که از بخش کوچک‌تر گلاسکو، «گران‌ویل» و ۲ بازیکنی که از «ساوت نوروود» آمده بودند. تیم «گلاسکو رنجرز» هم در اوایل همان سال شکل گرفته بود، اما هیچ نشانی از تیم «سلتیک» نبود، تیمی به نام «هارتس» یا «هیبرنیان» و یا حتی «آبردین» وجود ندارد، چرا که آن‌ها هم اولین بازی‌شان را سه دهه بعد انجام دادند.
هیجان تماشاگران
توجه و هیجان ناشی از این نخستین بازی بین‌المللی باعث تغییراتی در ورزش شد. اولین چیزی که نشریه «اسکاتس‌من» اعلام کرد توجه‌ها را جلب کرده، بزرگ‌ترین مجموعه‌ای بود که مسابقات فوتبال در آن برگزار می‌شد. آن‌ها تعداد افراد حاضر در ورزشگاه را ۴ هزار نفر تخمین زدند، از جمله تعداد زیادی از زنان. ورودی برای مردها یک شیلینگ بود، اما زنان می‌توانستند رایگان وارد ورزشگاه شوند. هیچ حسابی به صورت رسمی وجود نداشت، اما روزنامه «گریناک تلگراف» حدس زد ۲۵۰۰ نفر وارد ورزشگاه شده‌اند، در حالی که نشریه «فیلد» توصیف کرد: «تعداد تماشاچیان از هر چیزی که معمولاً شاهد آن بودیم بیشتر و به تدریج در حال افزایش است. تا زمانی که محاسبه شود بالاتر از ۵ هزار نفر حضور پیدا کرده‌اند.» رسیدهای ورودی نشان می‌داد کمترین تخمین به حقیقت نزدیک‌تر است.
گاوها مهم‌تر از فوتبال!
علاقه به این بازی جهانی نبود، درباره شرایط فوتبال در انگلیس در دهه ۱۸۷۰ چیزهای زیادی می‌گویند. گزارش آن بازی در نشریه «گاردین» پس از تنظیم صحنه‌ها و جزئیات ترکیب تیم‌ها، به این شکل شرح داده شد: «دیداری که یک ساعت و نیم مشغول‌مان کرد و شدیداً مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت. هنگامی که زمان بازی به سر آمد، تصمیم گرفته شد با نتیجه تساوی به پایان برسد.» در همان صفحه گزارشی که به طور قابل توجهی بلندتر بود از شوی سالانه گاوها در شهر «بیرمنگام» منتشر شد. نشریه «تایمز» هم آن روز بیشتر صفحه را به گاوها اختصاص داده بود و فوتبال را کاملاً نادیده گرفت.
بهترین‌های انگلیس و اسکاتلند
یکی از نکات جالب درباره اولین بازی ملی فوتبال این است که در واقع ششمین بازی فوتبال به شمار می‌رفت. پنج بازی قبلی در زمین کریکت «کنینگتون اُوال» در لندن برگزار شد. اتحادیه فوتبال انگلیس تلاش می‌کرد بهترین بازیکنان از اسکاتلند را برای حضور در آن وسوسه کند. «چارلز آلکاک» دبیر افتخاری اتحادیه و کاپیتان انگلیس در روزهای آغازین چند سری نامه برای روزنامه‌های اسکاتلندی ارسال کرد با این مضمون که: «هر بازیکن اسکاتلندی که تمایل به رقابت دارد، به اینجا بیاید.» کسانی هم به نمایندگی از اسکاتلندی‌ها حاضر شدند که عمدتاً در لندن زندگی می‌کردند. در ماه مارس ۱۸۷۰ هم همان چند نفر برای برگزاری دیداری حاضر شدند. بعد از مسابقه دوم در ماه نوامبر سال ۱۸۷۰ نامه‌ای در نشریه «اسکاتس‌من» منتشر شد که در آن از باشگاه‌های اسکاتلندی درخواست شده بود انتخاب بازیکنان مناسب برای خودشان را آغاز کنند، چرا که این مسابقه قرار است بین ۱۱ بازیکن منتخب از کل باشگاه‌های انگلیس و بهترین ۱۱ بازیکن اسکاتلندی که از اتفاق در کلان‌شهرها ساکن هستند، باشد. آلکاک هم اصرار داشت که هر فرد اسکاتلندی حق شرکت در این مسابقه را دارد. «اسکاتس‌من» بعدها این مسابقه را بخشی از شخصیت بین‌المللی کشور توصیف کرد. سپس در ماه مارس ۱۸۷۲ تیم «کوئینز پارک» به لندن سفر کرد تا در مرحله نیمه‌نهایی جام‌حذفی انگلیس به مصاف تیمِ آلکاک با نام «واندررز» برود. تیمی که ثابت کرده بود برای رقابت‌های بین‌المللی هم مناسب است و محبوب خواهد بود. تیم اسکاتلندی بعد از تساوی بدون‌گل در بازی اول برای بازی تکراری نتوانست محلی برای اسکان و استراحت پیدا کند و از مسابقات کنار کشید. چند بازیکن تیم کوئینز هم بعد از آن مسابقه ماندند تا درباره برگزاری یک بازی مذاکره کنند. در اکتبر ۱۸۷۲ اتحادیه فوتبال انگلیس به طور رسمی تصمیم گرفت بازی‌های دو سالانه در مکان‌های متناوب را کنار بگذارد، در حالی که قرار بود میزبان اولین دوره پس از آن اسکاتلند باشد.
باکیفیت اما بدون‌گل
آن مسابقه بین تیم‌های اسکاتلند و انگلیس بدون‌گل تمام شد، اگرچه کیفیت بازی مورد تحسین همه قرار گرفت. نشریه «آبردین» در توصیف آن نوشت: «به مردم اجازه داده شد بهترین بازی که تا کنون در اسکاتلند برگزار شده را ببینند.» اسکاتلند در نیمه نخست تیم برتر میدان بود و دلیل آن هم این بود که بیشتر آن‌ها در یک تیم کنار هم بازی می‌کردند، به همین دلیل بازی را قوی‌تر شروع کردند. اگرچه انگلیسی‌ها هم در چند نوبت دروازه اسکاتلند را تهدید کرد. یکی از موقعیت‌های بسیار خوب وقتی به‌دست آمد که روبرت لکی مهاجم اسکاتلند ضربه کاشته‌اش را از روی خط به سمت دروازه انگلیس روانه کرد. در آن زمان چیزی به‌عنوان خط عرضی هم در زمین وجود نداشت. جمعیت ناگهان فکر کردند توپ از خط دروازه عبور کرده و شروع کردند به تشویق کردن، اما چنین اتفاقی رخ نداده بود. انگلیس در نیمه دوم شرایط بهتری پیدا کرد و می‌توانست با ضربات چارلز چنری و آرنولد کِرکه به گل برسد که آن‌ها هم ناکام بودند. کاپیتان انگلیس، کاتبرک اوتاوای تماشاگران را با دریبلی زیبا شگفت‌زده کرد و به نظر می‌رسید برای هیچ‌کس به ثمر نرسیدن گل در این بازی اهمیت ندارد. نشریه «فیلد» نوشت: «نتیجه رقم خورده با تشویق و هیجان‌زدگی تماشاگران همراه شد و تشویق‌ها تا زمانی که حتی شماره پیراهن بازیکن‌ها هم ناپدید می‌شد، ادامه پیدا کرد. این مسابقه با هر مفهومی یک موفقیت بود. همانطور که در سرتاسر بازی روحیه و حال خوب را می‌توانستیم تصور کنیم.»
فراگیر شدن بازی ملی
حالا ۱۱۴ بازی بین تیم‌های ملی انگلیس و اسکاتلند برگزار شده و فقط دو بازی دیگر بدون‌گل شد که بازی بعدی در سال ۱۹۷۰ بود، یعنی ۹۸ سال پس از نخستین بازی. ایده بازی ملی به سرعت فراگیر شد و طی ۶ سال بازی‌های افراد زیادی را به ورزشگاه کشاند، از جمله دیداری در «همپدن پارک» گلاسکو که ۱۵ هزار تماشاگر داشت. در اواسط دهه ۱۸۹۰ هم دیداری در «پارک‌هِد» برگزار شد که ۵۷ هزار نفر به ورزشگاه هجوم آوردند. تا امروز ۱۲۴۴ بازیکن یعنی تقریباً به اندازه نیمی از جمعیتی که بازی اولِ ملی انگلیس را از نزدیک دیدند، برای تیم ملی این کشور بازی کرده‌اند.
