شهرآورد بلگراد؛ محل اتحاد و اختلاف یک کشور

به گزارش خبرورزشی، امروز یک شهرآورد بزرگ در فوتبال اروپا برگزار می‌شود، دیداری که چند روزی تبدیل به سوژه اصلی رسانه‌های کشور می‌شود و گاهی جنجال‌هایی بسیار بزرگ در کل کشور ایجاد می‌کند.
به مناسبت بازی پارتیزان بلگراد و ستاره سرخ بلگراد بخش ورزشی سایت بی‌بی‌سی تحلیلی جامع از این شهرآورد داشته که با حضور اسلاویسا یوکانوویچ (مربی فولام و بازیکن و مربی سابق پارتیزان و البته طرفدار این تیم)، میلوس دگنک مدافع ستاره سرخ و دارکو نیکولیچ، خبرنگاری از روزنامه صربستانی بلیچ.
نبردی که کل صربستان را تحت تأثیر قرار می‌دهد
ورزشگاه‌های دو تیم ستاره سرخ و پارتیزان بلگراد، فقط حدود ۱۲ دقیقه از یکدیگر در پایتخت صربستان فاصله دارند، اما این بازی فقط شهرآورد بلگراد نیست بلکه نبردی است که در عین حال می‌تواند کل کشور صربستان را به هم نزدیک کند یا بین آن‌ها تفرقه و دودستگی بزرگی ایجاد کند.
نیکولیچ خبرنگار به بی‌بی‌سی می‌گوید: «وقتی نوبت به شهرآورد بلگراد می‌رسد، صربستان به دو گروه فکری تقسیم می‌شود. شما یا طرفدار ستاره سرخ هستی یا هوادار پارتیزان. چیزی حدود ۵۰ درصد صرب‌ها طرفدار ستاره سرخ هستند و حدود ۴۵ درصد هم حامی پارتیزان. طرفداران تیم‌های دیگر و کسانی که طرفدار هیچ‌کدام نیستند روی هم شاید ۵ درصد بشوند.»
طرفداران ستاره سرخ بیشترند
یوکانوویچ که بزرگ شده شهری در نزدیکی بلگراد است، همیشه طرفدار پارتیزان بوده و وقتی هم که بازیکن این تیم شد طی سه سال بازی در این تیم فاتح لیگ صربستان شد و در فصل‌های ۲۰۰۷-۲۰۰۸ و ۲۰۰۹-۲۰۰۸ هم به عنوان مربی این تیم را به قهرمانی رساند. او در مورد شهرآورد می‌گوید: «فقط مربوط به شهر بلگراد نمی‌شود، کل کشور در مورد این بازی حرف می‌زنند. این شهرآورد، رقابت مشهورترین تیم‌های صربستان است و قبلاً شهرآورد مشهورترین تیم‌های یوگسلاوی بود. یک روز خاص برای طرفداران هر دو تیم. مردم از چندین روز قبل در مورد این بازی حرف می‌زنند. ستاره سرخ محبوب‌ترین تیم است، چیزی حدود ۵۵ یا ۶۰ درصد مردم طرفدار ستاره سرخ هستند. من طرفدار پارتیزان بلگراد هستم و البته از انتخابم بسیار خوشحالم. افتخار می‌کنم که از پیراهن این تیم در روز‌های تلخ و شیرین دفاع کردم، من همیشه طرفدار تیمم باقی می‌مانم.»
نیکولیچ که خودش هم در بلگراد مستقر است، می‌گوید: «معمولاً اولین هدیه‌ای که به یک نوزاد در این شهر می‌دهند، نمادی از پارتیزان یا ستاره سرخ را در خود دارد.»
رقابت این دو باشگاه فقط به فوتبال ختم نمی‌شود، چون هر دو تیم در رشته‌های مختلف ورزشی تیم دارند، اتفاقی که در ورزش اروپا کاملاً جا افتاده و تبدیل به موضوعی عادی شده است. نیکولیچ می‌گوید: «وقتی رقابت بسکتبال پیش می‌آید یا حتی هندبال و والیبال هم بین دو باشگاه پیش می‌آید، آتش‌بازی به راه می‌افتد. هر دو باشگاه دست‌کم در ۲۰ رشته ورزشی فعال هستند، بنابراین در ۲۰ ورزش دست‌کم سالی دو شهرآورد داریم.»

خشن و ترسناک
شهرآورد بلگراد، همیشه با خشونت و درگیری همراه بوده؛ مشهورترینش سال ۱۹۹۹ بود، زمانی که یک نوجوان طرفدار ستاره سرخ در اثر پرتاب ماده منفجره دست‌ساز (چیزی شبیه موشک) از سوی هواداران پارتیزان، کشته شد. سال ۲۰۱۳ در اثر درگیری‌هایی که قبل، حین و بعد از بازی ایجاد شد، ۱۰۴ نفر دستگیر شدند. در دیگر شهرآورد همان سال هم هواداران صندلی‌ها را در طول بازی به آتش کشیدند.
سال ۲۰۱۵، بازی با ۴۵ دقیقه تأخیر شروع شد، به این دلیل که جمعیت با پلیس درگیر شدند و به سمت آن‌ها صندلی و مواد آتش‌زا پرتاب کردند. زمانی که بازی شروع شد هم طرفداران مواد آتش‌زا به اطراف زمین چمن انداختند. یوکانوویچ می‌گوید: «شرایط سختی است. گاهی این نوع بازی‌ها در مسیر خلاف پیش می‌رود. شاید برای کسانی که از خارج از کشور این صحنه‌ها را می‌بینند، جالب باشد، اما برای ما واقعاً خسته‌کننده و ناراحت‌کننده است. این بازی هنوز هم یکی از بزرگترین شهرآورد‌های جهان فوتبال به حساب می‌آید به همین خاطر ما خواستار کیفیت بالاتر و فوتبال بهتری هستیم و البته جمعیتی آرام‌تر و بدون خشونت و درگیری.»

آرام‌تر از قبل
با این وجود، نیکولیچ خبرنگار مدعی است: «شهرآورد این روز‌ها از شهرآورد‌های سال‌های قبل آرام‌تر شده. دعوا‌ها و درگیری‌های مدل دهه ۱۹۹۰ یا اوایل قرن بیست و یک، دیگر دیده نمی‌شود و دلیل اصلی اش این است که پلیس الان آماده‌تر از قبل است و قوانین سفت و سخت‌تری هم برای متخلفان در میادین ورزشی در نظر گرفته شده است. البته هنوز هم درصد ریسک بالایی برای وقوع چنین اتفاقاتی وجود دارد، چون مردم از همه جا می‌آیند نه فقط از صربستان بلکه از بالکان و کل اروپا. طرفداران ستاره سرخ ارتباطی قوی با «برادران» خود در تیم‌های اسپارتاک مسکو و المپیاکوس دارند و در نتیجه طرفداران این دو تیم هم خیلی به تماشای این شهرآورد می‌آیند.»
از ۱۰۴ هواداری که سال ۲۰۱۳ دستگیر شدند، ۲۰ نفر اهل بوسنی، چهار نفر اهل روسیه و یکی از کشور یونان بود.
بدون سیاست
شاید عجیب باشد، اما شهرآورد بلگراد ریشه سیاسی ندارد و این موضوع با توجه به پیچیدگی‌های زیادی که در تاریخ سیاسی بالکان وجود دارد عجیب‌تر هم به نظر می‌رسد. هر دو تیم در سال ۱۹۴۵ و بعد از جنگ جهانی دوم تأسیس شدند، پارتیزان توسط ارتشی‌ها و ستاره سرخ هم توسط بخشی از نیرو‌های پلیس. نیکولیچ می‌گوید: «آدم‌های ارتشی و اطرافیان آن‌ها که در یوگسلاوی کمونیستی تعدادشان کم هم نبود طرفداران پارتیزان را تشکیل می‌دادند. بقیه اهالی صربستان هم حامی ستاره سرخ شدند. پنج جمهوری سرشناس دیگر یوگسلاوی همگی تیم‌های محبوب خود را داشتند. بعد از تجزیه یوگسلاوی که در اثر جنگ‌های خونین به وجود آمد طرفداران ستاره سرخ و پارتیزان تا حدودی با یکدیگر متحد شدند البته این اتحاد فقط در زمینه سیاسی بود، اما از نظر ورزشی همچنان سخت‌ترین دشمنی را با یکدیگر داشته و دارند.»
زیر سایه لیگ قهرمانان
این بار حال و هوای شهرآورد بلگراد کمی متفاوت از قبل است، چون سروصدا‌ها کمتر از همیشه است و دلیل اصلی اش هم این است که ستاره سرخ بعد از ۲۶ سال به لیگ قهرمانان اروپا برگشته است. آن‌ها سه‌شنبه گذشته با حمایت ۵۰ هزار هوادارشان مقابل ناپولی به تساوی بدون گل رسیدند، این اولین بازی آن‌ها در لیگ قهرمانان از سال ۱۹۹۲ تاکنون بود. یوکانوویچ می‌گوید: «این شهرآورد کمی متفاوت است، چون هواداران ستاره سرخ بیشتر تمرکزشان را روی لیگ قهرمانان گذاشته بودند، اما بعداز آن بازی مردم دوباره شروع کردند به صحبت در مورد شهرآورد روز یک‌شنبه. یک شهرآورد داغ.»
احساسات و انرژی عظیم هواداران ستاره سرخ حالا باید بعد از بازی هیجان‌انگیز مقابل ناپولی خیلی سریع بازیابی شود تا آن‌ها برای «بزرگترین بازی» آماده شوند. اگر این اتفاق بیفتد شاید شانس آن‌ها برای برنده شدن حتی در زمین پارتیزان بیشتر باشد.
میلوس دگنگ مدافع ۲۴ ساله ستاره سرخ که سال ۱۹۹۹ به همراه خانواده اش به استرالیا مهاجرت کردند و تابستان امسال دوباره به تیم محبوب دوران کودکی اش پیوسته، آماده است تا اولین شهرآورد خود را تجربه کند: «وقتی به خیابان می‌رویم، به خاطر رسیدن ستاره سرخ به لیگ قهرمانان فقط انرژی مثبت از مردم می‌گیریم. فکر نمی‌کنم حتی اگر شهرآورد را ببازیم هم اوضاع تغییر کند. ما می‌خواهیم قدرت خودمان را در این لیگ ثابت کنیم، اما کار ساده‌ای نیست. شهرآورد همیشه یک بازی خاص است. همه می‌خواهند برنده باشند و بازی بسیار سختی می‌شود. راجع به این بازی زیاد شنیده‌ام بنابراین می‌خواهم از همه نظر آماده باشم.»