در فوتبال ایتالیا، جایی که ساختار مدیریتی دهه‌ها زیر سلطه نگاه مردسالارانه شکل گرفته، ظهور نامی چون «کلودیا ریتزو» در رأس یک باشگاه صدساله نه فقط یک اتفاق، بلکه یک گسست تاریخی است. ریتزو ۲۳ ساله، که در ماه سپتامبر سکان هدایت باشگاه ترنانا کالچو را در دست گرفت، اکنون جوان‌ترین و نخستین زن در تاریخ این باشگاه است که به صندلی ریاست رسیده؛ جایگاهی که بسیاری آن را دست‌نیافتنی و سنتی می‌دانستند.
او در نخستین گفت‌وگوهایش با نشریه گاردین پیام روشنی داده است: «این یک مسئولیت بزرگ است، اما همزمان فرصتی است برای آوردن دیدگاهی تازه. می‌خواهم ثابت کنم زنان می‌توانند در فوتبال رهبری کنند؛ همان‌طور که در هر حوزه دیگر این کار را می‌کنند.»
ریشه‌های یک مدیر جوان؛ از رم تا نوتو
ریتزو متولد رم است و از کودکی در کنار پدرش، جان لوئیجی ریتزو، و مادرش، لائورا ملیس، در فضایی رشد کرده که تجارت نقش پررنگی در آن داشته است. پدر او رهبری گروه بزرگ «ویلا کلودیا» را برعهده دارد؛ مجموعه‌ای خصوصی در حوزه سلامت که کلینیک‌هایی در رم و سیراکوز را اداره می‌کند.
باوجود پیشینه خانوادگی در پزشکی، کلودیا فعالیت حرفه‌ای‌اش را از حوزه کشاورزی آغاز کرده است. او می‌گوید: «فعالیت خود را در نوتو، در سیسیل، همراه خانواده‌ام و در بخش کشاورزی شروع کردم. همزمان در کلینیک‌های درمانی‌مان کار می‌کردم. حوزه‌های اصلی من سلامت و کشاورزی بودند. فوتبال، اما، همیشه یک عشق واقعی بود؛ عشقی از جنس هواداری.»
این علاقه دیرینه، زمینه‌ساز ورود او به دنیای مدیریت فوتبال شد. به گفته خودش، زمانی که فرصت حضور در ترنانا از سوی خانواده فراهم شد، تصمیم گرفت با شجاعت وارد این مسیر شود: «در این سن بهتر است فرصت‌ها را امتحان کنی و از تجربه‌ها نترسی. همان‌طور که هیچ‌کس کارآفرین یا کشاورز به دنیا نمی‌آید، در فوتبال هم باید یاد بگیری.»
پروژه‌ای که فوتبال و سلامت را به هم پیوند می‌دهد
ورود ریتزو به فوتبال نه یک تصمیم لحظه‌ای بلکه بخشی از برنامه بزرگ گروه ویلا کلودیا بود؛ برنامه‌ای که شامل خرید باشگاه ترنانا و آغاز پروژه‌ای مشترک برای ساخت ورزشگاه جدید لیبراتی و کلینیک اختصاصی مجاور آن می‌شود. ارزش این سرمایه‌گذاری حدود ۸۰ میلیون یورو برآورد شده؛ پروژه‌ای که اگر عملی شود، ترنی را به یک قطب ترکیبی ورزش ـ درمان در اُمبریا تبدیل خواهد کرد.
با اینکه این طرح با موانع بوروکراتیک و مالی همراه بوده، اما ریتزو آن را قلب چشم‌انداز بلندمدت می‌داند: «ترنانا بخشی از هویت جمعی ترنی است. ما اینجا هستیم که برای باشگاه آینده بسازیم، نه اینکه فقط نقش مالک را ایفا کنیم.»
مدیریت مستقل زیر سایه نام خانوادگی
در نگاه اول، نام خانوادگی ریتزو ممکن است سایه‌ای سنگین بر موقعیت او بیندازد؛ اما او اصرار دارد که ریاستش وابسته به خانواده نیست. «نمی‌خواهم کسی فکر کند این صندلی را به من هدیه کرده‌اند. من یاد می‌گیرم، کار می‌کنم و برای احترام می‌جنگم.»
گزارش‌ها نشان می‌دهد که او بسیاری از فرایندهای اداری و تصمیم‌گیری‌های روزمره باشگاه را شخصاً مدیریت می‌کند؛ موضوعی که در فوتبال ایتالیا برای رئیسی ۲۳ ساله تقریباً بی‌سابقه است.
فوتبال بحران‌زده ایتالیا و استراتژی ریتزو
انتخاب او در زمانی صورت گرفت که فوتبال ایتالیا، به‌ویژه در سری B و C ، با بحران‌های مالی و قضایی پی‌درپی مواجه است. تنها چند هفته قبل از انتصاب او، باشگاه «یووه استابیا» به دلیل اتهام «نفوذ سازمان‌یافته» تحت بررسی قضایی قرار گرفت.
ریتزو این وضعیت را واقع‌بینانه تحلیل می‌کند: « این اولین بار نیست و آخرین بار هم نخواهد بود. فوتبال یک کسب‌وکار است و مشکلاتی مثل هر بخش دیگری در آن رخ می‌دهد. تنها کاری که می‌توانی بکنی این است که روی کار خودت تمرکز کنی و اشتباهات دیگران را تکرار نکنی. ما می‌خواهیم همه‌چیز شفاف و پاک باشد و همین مسیر را در ترنانا دنبال می‌کنیم.»
او ساختار مدیریتی خود را با حضور تیزیانا پوچی، مدیرعامل باتجربه، و ماسیمو فررو مالک سابق سامپدوریا (که نقشش رسمی نیست اما در باشگاه فعال است) تکمیل کرده است.
حضور در کنار مردم؛ تعریف تازه‌ای از نقش «رئیس»
با وجود رفت‌وآمد روزانه بین رم و ترنی، ریتزو توانسته ارتباطی نزدیک با شهر و هواداران برقرار کند. او معتقد است رئیس باشگاه باید «در دسترس» باشد، نه نشسته در اتاق‌های بسته مدیریت. «بازیکنان باید بدانند ثبات و حمایت بالای سرشان وجود دارد. این موضوع برای عملکرد یک تیم حیاتی است.»
هدف‌های پنهان و برنامه‌ای روشن برای آینده
با وجود تمایلش به پرهیز از وعده‌های رسانه‌ای، ریتزو نقشه راهی دقیق برای آینده باشگاه دارد. او به میراث دهه ۷۰ اشاره می‌کند؛ دهه‌ای که ترنانا با سبک «جیوکو کوروتو»، پاس‌کاری کوتاه و مالکانه، به شهرت ملی رسید و به نوعی پیش‌درآمد فوتبال مدرن اروپا بود.
اما تمرکز اصلی او «آکادمی» است: «جوان‌ها، آینده باشگاه هستند. آن‌ها باید در محیطی رشد کنند که همراهی، حمایت و ساختار درست داشته باشد.»
زنان و فوتبال؛ شکستن یک هنجار قدیمی
ریتزو سخنانش را با همان جمله‌ای به پایان می‌رساند که محور نگاه او به فوتبال است: «فوتبال فقط برای مردان نیست. زنان می‌توانند مدیریت کنند، تصمیم بگیرند و آینده بسازند. آینده فوتبال زنانه‌تر خواهد شد.»
همچنین بخوانید: راز فروتنی ستاره فوتبال: شاید برای جهان ستاره باشم، ولی در خانه باید ظرف بشورم!