جنجال پنالتیها در لیگ برتر تمامی ندارد. و هر هفته یک داور به داور نقش اول این جنجالها را ایفا میکند.این هفته نوبت بنیادی فرد بود تا جنجالی ترین سوت هفته را در واپسین لحظات بازی استقلال و گل گهر به صدا بیاورد.
چه اتفاقی افتاد:
محمد حسینی بازیکن گل گهر درون محوطه جریمه ضربهای به توپ میزند و در ادامه به دنبال توپ میدهد. در همین حال رضا میرزایی بازیکن استقلال از پشت سر پای چپش را جلوی پای مدافع میگذارد .حسینی که در حال دویدن است زانویش به پشت زانوی حریف برخورد میکند و بازیکن استقلال به زمین میافتد و داور اعلام پنالتی میکند.
برای ما نه تنها به عنوان یک ببینده و تماشاگر فوتبال که حتی به عنوان یک داور که میخواهیم فوتبال را با همان مفاهیم قدیمیدنبال کنیم استدلال « برخورد زانوی بازیکن گل گهر به پشت زانوی مهاجم استقلال » کافی است تا اعلام کنیم این فقط یک ضربه پنالتی است. نظریهای که شاید تا چند سال پیش دلیل محکمه پسندی برای اعلام یک پنالتی بود.
اما در فوتبال نوین امروز و طبق آخرین تعبیر فیفا و یوفا در اینگونه صحنهها «برخورد مدافع به مهاجم » دیگر دلیلی برای اعلام یک پنالتی نیست.
به تصویر اول نگاه کنید.مدافع گل گهر جلوتر از بازیکن استقلال قرار دارد و توپ را دفع میکند. فضای جلوی مدافع خالی است و او رو به جلو گام میبرد.
حالا به عکس دوم با دقت بیشتری نگاه کنید.جایی که ما را به یک سر نخ مهم میرساند. بازیکن مدافع در حین گام برداشتن رو به جلو ناگهان مهاجم استقلال را جلوی خود میبیند.شما حتی اگر فیلم این صحنه را فریم به فریم نگاه کنید از لحظهای که مدافع توپ را دفع میکند و به دنبال آن میدود تصور نمیکند و نمیتواند ببیند که مهاجمیجلویش بیاید.سپس در لحظهای که مدافع پای راستش را میخواهد به جلو بگذارد مهاجم استقلال پایش را جلوی او میگذارد.این نوع تماسها اجتناب ناپذیر هستند. زیرا مدافع نمیتواند از نیروی جاذبه فرار کند. حرکت پا رو به جلو است و باید به سمت جلو حرکت کند.« مهاجم خودش را جایی قرار میدهد که پای مدافع آنجا باید فرود بیاید.» این همان سرنخی است که برای رسیدن به پاسخ باید به آن توجه کرد. این نمیتواند یک تخلف باشد.
فیفا تفسیر خاصی از چنین صحنههایی دارد.مدرسین فیفا به داوران یادآوری میکنند که باید این را در نظر بگیرند هنگام حرکت مدافع (منظور حرکت قبل از برخورد است) که حریف کجا بوده است؟
اگر مقابل ( جلوی مدافع )بازیکن باشد این میتواند خطا باشد. چون مدافع نسبت به عواقب رفتارش آگاهی دارد.اگر در سمت راست، چپ یا پشت بازیکن ظاهر شود این یک تماس اجتناب ناپذیر است. به این معنی که خطا نیست. در این صحنه ما میتوانیم ببینیم که هنگامیکه مدافع بعد از دفع توپ گامش را برمیدارد مهاجم استقلال پشت سر او قرار دارد و طبق آموزههای فیفا این نمیتواند یک پنالتی باشد.
در سمینار داوران جام جهانی که چند روز قبل از شروع این مسابقات در کشور قطر برای داوران برگزار شد کلیپهای آموزشی برای داوران نمایش داده شد. یکی از این کلیپها صحنهای است که شباهت بسیاری با صحنه جنجالی مورد بحث ما دارد.
در این صحنه با وجود اینکه داور اعلام پنالتی کرده اما مدرسین فیفا در سمینار فوق تصمیم داور را اشتباه خواندند و به داوران یادآوری کردند در این صحنه داور باید یک ضربه آزاد به نفع مدافع اعلام میکرد.
مدرسین فیفا با این استدلال که مدافع آبی در حال رفتن به سمت توپ و دفع توپ است و این مهاجم زرد است که جلوی او ظاهر میشود و بدنش را در برابر مدافع قرار میدهد.صحنهای شبیه به آنچه در بازی مورد بحث ما اتفاق افتاد.فیفا به ما میگوید در مبارزه برای یک رها شده که هیچ یک از آنها توپ را در کنترل ندارند طبق قوانین، حریفان باید شرایط یکسانی برای مبارزه برای توپ داشته باشند.در هر دو کلیپ مهاجم هیچ مزیت و برتری خاصی برای کسب توپ ندارد.هر دو مهاجم با قرار دادن بدن شان در جلوی مدافع فضایی که مهاجم باید آنجا فرود بیاید را مسدود میکنند.
حتی ما اگر همه این آموزههای فیفا را نادیده بگیریم ما اینجا با یک تماس خفیف روبرو هستیم و این نمیتواند دلیل سقوط مهاجم بر روی زمین باشد.بنابراین مهاجمیکه به دلیل حداقل تماس ، خود را به زمین میاندازد نباید پنالتی باشد.
عبدالله عبدالهی داور سابق فوتبال