در روزهای گذشته فدراسیون فوتبال اردن با انتشار نامه‌ای از کنفدراسیون فوتبال آسیا درخواست کرد جنسیت زهره کودایی دروازه‌بان تیم ملی فوتبال بانوان ایران را تعیین کند و این درخواست با جنجال‌هایی همراه شد.
اما نکته جالب این که سایت «کوره» ادعا کرد، درخواست جنجالی اردنی‌ها باعث شده کنفدراسیون فوتبال آسیا ضمن رد آن، یک میلیون دلار جریمه برای فدراسیون فوتبال این کشور در نظر بگیرد.
بعد از ادعای واهی سران فدراسیون فوتبال اردن علیه زهره کودایی، دروازه‌بان تیم ملی زنان ایران و رد این ادعا از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا، سایت اسپورت ۲۴ روسیه خبر داد این دروازه‌بان ایرانی قصد دارد از سران فدراسیون فوتبال اردن شکایت کند و نسبت به این موضوع اعاده حیثیت کند.
در هر صورت، از سال ۲۰۱۱ فیفا تمام تیم‌ها را ملزم به امضای اظهارنامه‌ای کرده که نشان می‌دهد تمام بازیکنان از جنسیتِ اعلام شده هستند.
پروتکل جنسیتی
پروتکل جنسیتی در ۱۸ صفحه تنظیم شده است. در بخشی از توضیحات سایت فیفا آمده است که: «مسابقات فیفا برای گروه‌های خاصی بر اساس سن و جنسیتِ مشخص، تعریف می‌شود تا از اینکه تمام بازیکنان در یک سطح بازی می‌کنند اطمینان حاصل شود. هورمون‌های آندروژنیک دارای اثرات افزایش‌دهنده عملکرد، خصوصاً روی قدرت و سرعت هستند که ممکن است مزیتی در فوتبال ایجاد کند و بر نتیجه بازی اثر بگذارد. با توجه به یکپارچگی فوتبال باید تضمین شود که بازیکنان از معیارهای مربوطه برخوردارند. این مسئولیت اصلی انجمن و تیم پزشکی است که از جنسیت صحیح بازیکنان خود اطمینان حاصل کنند.
جنسیت ناشی از فرایند پیچیده رشد جسمانی و روانی است و تمایز واضح بین زن و مرد از نظر ظاهری ممکن است در شرایط خاص دشوار باشد. بنابراین در کنار تضمین فراهم آوردن یک سطح برابر برای تمام بازیکنان، هدف اصلی مقررات تأیید جنسیت فیفا این است که از حریم خصوصی و حیثیت بازیکنان حفاظت کند. برای این منظور، در صورت وجود شک و تردیدهای مستدل، آیین‌نامه روش مدیریتی استانداردی برای تأیید جنسیت فوتبالیست‌ها در هر دو جنسیت تعریف می‌کند.»
در ادامه این آیین‌نامه به تشریح روال و اینکه در واقع چه کسی می‌تواند شکایت رسمی داشته باشد، می پردازد که اگر شکایت رسمی صورت گیرد باید با دلیل و مدرک باشد و اگر فاقد اعتبار باشد ممکن است طرف معترض مشمول تحریم شود.
با این حال، «اگر یک پرونده تأیید جنسیت باز شود، رویکرد گام به گام به این گونه است: پزشک تیم مربوطه باید مدارک مورد نیاز برای بررسی‌های بیشتر مانند سابقه پزشکی، سطح هورمون جنسی، تشخیص‌ها، درمان و یافته‌های فعلی را ارائه دهد. اگر معاینات بیشتری لازم باشد، ممکن است فقط توسط یک پزشک مستقل در کشور میزبان انجام شود. در مواردی که کارشناس نتواند وضعیت را روشن کند هیئت کارشناسی بررسی همه‌جانبه انجام خواهد داد.»
مردهایی در ورزش زنان؟
مدتی بعد از المپیک ۱۹۳۶ مشخص شد که «دورا راتیِن» که در رشته پرش ارتفاع زنان در این المپیک شرکت کرده بود، در واقع مرد است.
برخی این موضوع را سرگرم‌کننده می‌دانند و برخی دیگر از تبعیض جنسیتی حرف می‌زنند. این موضوع به طور کلی جنجال‌هایی در پی داشته است. زنان تیم آلمان انجام تست‌ها را سرگرم‌کننده دانستند و آن را آنقدرها جدی نگرفتند. برخی دیگر مانند کاپیتان سابق تیم کانادا «گری دانلی» گفت که از شنیدن این قانون حیرت کرده است.
گاهی اوقات زنان ورزشکار بر اساس ظاهرشان قضاوت می‌شوند. دانلی می‌گوید زنان در زمین بازی از نظر ظاهری بازتاب زنان در جامعه هستند. کیتی توراکسون که بازیکن تیم کانادا در جام جهانی ۲۰۰۷ بود با اشاره به تبعیض در زمین بازی و در انجام آزمایش‌ها گفت: «آیا مردان بر روی چمن مصنوعی بازی می‌کنند؟ نه. آیا مردان از نظر تعیین جنسیت تست می‌شوند؟ نه.»
در سال ۲۰۱۳ چند تیم رقیب بازیکن اهل کره‌جنوبی را متهم کردند به اینکه مرد است و درخواست کردند تا پارک یون سون آزمایش ژنتیکی بدهد.
و در سال ۲۰۰۸ «جنووا آنونما» اهل گینه‌استوایی پس از به ثمر رساندن گل پیروزی در مسابقات قهرمانی زنان آفریقا مجبور به انجام معاینات فیزیکی برای تأیید جنسیت شد.
جنجال دیگر بر سر «کستر سمنیا» از آفریقای جنوبی در مسابقات جهانی ۲۰۰۹ در رشته دوی ۸۰۰ متر قهرمان بود. او توسط رقبا به مرد بودن متهم شد و پس از انجام آزمایشات مشخص شد که دارای ویژگی‌های هرمافرودیت (دو جنسیتی) است. اتحادیه بین‌المللی فدراسیون دوومیدانی بعداً به او برای مسابقه دادن به عنوان یک زن، مجوز داد.
ماجرای ورزشکاران زن آلمان شرقی
در طول جنگ سرد، بسیاری از ورزشکاران زن در آلمان شرقی به مرد بودن متهم شدند اما بعداً مشخص شد که از استروئیدها و سایر داروهای سنگین استفاده می‌کنند. سلامت بسیاری از آنها با بالا رفتن سن دچار مشکل شد.
یکی از اولین موارد در این زمینه مربوط به دورا راتیِن بود که بعداً نام «هاینریش» را برای خود به عنوان یک مرد برگزید. دورا که به عنوان یک دختر بزرگ شده بود در المپیک ۱۹۳۶ برلین در رشته پرش ارتفاع شرکت کرد و در سال ۱۹۳۸ در مسابقات قهرمانی دو و میدانی اروپا به مدال طلا دست پیدا کرد و رکورد جهانی ۱.۶۷ متر را به نام خود ثبت کرد. در آزمایشات سال ۱۹۳۹ مشخص شد که دارای ژنتیک مردانه است و از ورزش کنار رفت. فیلم «برلین ۳۶» بر اساس این داستان ساخته شده است.
